تحلیل عناصر روایی داستان موش و گربه شیخ بهایی

موش و گربه شیخ بهایی، یکی از داستان­ها­ی رمزی و تمثیلی است که از ویژگی اسلوب داستان در داستان برخوردار است و نویسنده در آن به ملامت صوفیۀ عصر خویش می­پردازد. این اثر که مجموعه­ای از 34 داستان و حکایت تودرتوی رمزی در موضوعات اخلاقی و مذهبی است، دارای عناصر داستانی ویژه و چشمگیری است. این پژوهش بر آن است تا برای اولین بار با بررسی عناصر روایی در این حکایات چون: درونمایه، پیرنگ (طرح)، زمان و مکان، عمل، موضوع، شخصیّت، به این پرسش پاسخ دهد که؛ نحوۀ به‌کارگیری عناصر داستانی در این مجموعه چگونه بوده و چه عوامل داستانی در اثرگذاری روایی این حکایت­ها مؤثر بوده­اند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی و براساس مطالعات اسنادی و کتابخانه­ای بوده و نتایج کلّی بدین قرار است که؛ اگرچه حکایات با زاویه دید دانای کل از حکایات دارای یک تا ده شخصیّتی متفاوت­اند، اما روابط علّی و معلولی در همة حکایات به نحو مطلوب رعایت شده و اغلب شخصیّت­های انسانی و حیوانی اصلی، تمثیلی و پویا و شخصیّت­های فرعی، تمثیلی ایستا هستند که در 21 تیپ اجتماعی، 53 ناهنجاری را با لحنی متناسب، در درونمایه­ های دینی- مذهبی، سیاسی- اجتماعی، اخلاقی و هنری، مورد نقد و بررسی قرارداده­ اند.  

تحلیل عناصر روایی داستان موش و گربه شیخ بهایی Keywords:

ادبیات داستانی , عناصر داستان , موش و گربه , شیخ بهایی