تحلیل ادراک شهروندان از پدیده سکونتگاه‏های غیررسمی و ساکنان آن مورد مطالعه: شهر مشهد

این روزها اسکان غیررسمی به نمادی از فقر و آسیب­های اجتماعی بدل شده است. مقاله­ی حاضر با اتکا به رویکرد کیفی و با تحلیل مصاحبه­هایی با 25 شهروند مشهدی - که به روش نمونه‏گیری نظری برگزیده شده بودند-، انجام شده، در صدد واکاوی ادراک و تفسیر شهروندان مشهدی نسبت به سکونتگاه‏های غیررسمی و ساکنان این اجتماعات است. این تحلیل نشان داد مشارکت‏کنندگان ذهنیت و تلقی اجتماعی متنوعی از ساکنانِ ‏های غیررسمی دارند. گروهی آنها را به­عنوان افرادی مهربان و دلسوز، ساده زیست، کم توقع، سخت کوش و مورد اعتماد می­شناسند و گروهی دیگر آنها را دروغگو، تنبل، خلافکار، خشن، بی هدف و غیرقابل اعتماد می­پندارند. مشارکت‏کنندگان از وجود مشکلات مختلف خانوادگی، کالبدی و مسکن، اعتیاد به مواد مخدر، جمعیتی، اجتماعی و فرهنگی، آموزشی، اخلاقی، امنیتی، بهداشتی، اقتصادی، فرهنگی و تفریحی، سیستم دولتی و زیرساختی و مسائل کودکان اطلاع داشته، برای این مشکلات تبیین­های درونی یا بیرونی نیز دارند. برآیند پیشنهادهای مشارکت‏کنندگان برای رفع یا تقلیل مشکلات، آن است که اتکای صِرف بر ظرفیت و حمایت سازمان­های دولتی کافی نیست و رفع این مشکلات نیازمند مشارکت و ارتباط میان سه سطح میانه (تشکل‌های مردم نهاد)، خرد (ساکنان منطقه) و کلان (حاکمیت و سیاستگذاری دولتی) است.

Keywords:

سکونتگاه غیررسمی , شهروندان مشهدی , ادراک