طراحی و اعتبارسنجی معادلات غیرورزشی برآورد ظرفیت هوازی در پسران ایرانی

زمینه و هدف: سنجش دقیق و سریع کارایی دستگاه قلبی- تنفسی به روش‌های تخمینی بدون توجه به سطح پایه آمادگی فیزیولوژیک، محیط جغرافیایی، فرهنگ و تغذیه افراد از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این مطالعه، طراحی معادلات خطی رگرسیونی برای برآورد ظرفیت هوازی پسران نوجوان سالم بدون استفاده از آزمون‌های‌ ورزشی و اعتبارسنجی این معادلات است.  روش‌کار: در تحقیق نیمه‌تجربی حاضر، ۱۵۶ پسر نوجوان سالم ۱۳ تا ۱۷ سال با میانگین شاخص توده بدنی Kg/m۲ ۵/۴ ± ۴۳/۲۱ به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. جهت طراحی معادله غیرورزشی برآورد حداکثر اکسیژن مصرفی (VO۲peak) از مدل خطی رگرسیونی چندگانه و در اعتبارسنجی معادلات از همبستگی پیرسون استفاده گردید. یافته‌ها: همبستگی معناداری بین VO۲peak اندازه گیری شده به روش معیار با متغیرهای آنتروپومتریکی و فیزیولوژیکی مشاهده شد (۰/۷۷۹ – ۰/۱۲۲ = R، ۰/۰۰۱ >p). همچنین معادله خطی معتبر غیرورزشی پیشگوی VO۲peak پسران با متغیرهای سن، BMI و ضربان قلب استراحت طراحی شد (ml/kg/min ۳/۵۹ = SEE ، ۰/۷۱۲ = R۲- ۰/۰۰۱>P).  VO۲peak برآورد شده از معادلات بدست آمده، همبستگی معناداری با مقدار اندازه‌گیری شده معیار داشت (۰/۰۱>p، ۰/۷۳۰ – ۰/۷۰۷ = R). نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق حاضر می‌توان از معادلات برآورد ظرفیت هوازی که یک ابزار ساده، دقیق، ایمن در ارزیابی پایه آمادگی قلبی-تنفسی (VO۲peak) است.می‌تواند به‌عنوان اقدام بالینی روزانه، در جمعیت‌های بزرگ پسران نوجوان و حتی بیماران قلبی و افراد مسن با اهداف ارتقای تندرستی، بهداشت قلب و عروق، اقدامات پیشگیرانه و نیز تنظیم برنامه ورزش هوازی، مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords:

Aerobic capacity , Respiratory gas analysis , Non-exercise testing , Validation , ظرفیت هوازی , آنالیز گازهای تنفسی , آزمون غیرورزشی , اعتبارسنجی