حذف همخوان‌های چاکنایی در نام‌ها در کردی کلهری

کردی کلهری و زبان فارسی در تلفّظ نام­های دارای همخوان چاکنایی تفاوت­هایی دارند. نوشتار پیش رو حذف همخوان­های چاکنایی /h/ و /ʔ/ پس از واکه در کردی کلهری را به­مثابة یکی از این تفاوت­ها بررسی کرده است. . بدین منظور، داده­های مرتبط از راه مصاحبه با ده گویشور کردی کلهری جمع­آوری شد و نام­هایی که نسبت به فارسی، صورت آوایی متفاوتی دارند، شناسایی شدند. پژوهش حاضر نشان می دهد که یکی از تفاوت­های عمده در صورت آوایی نام­ها در این دو زبان، خود را در توالی واکه و همخوان چاکنایی نشان می­دهد. در این حالت، همخوان چاکنایی حذف شده و واکة پیش از آن، یا به یک همخوان یا به واکة دیگری می­رسد. مطالعة حاضر تنها مواردی را بررسی کرده است که در آن­ها، واکه پیش از همخوان قرار می­گیرد. پس از رسیدن واکه به همخوان، ممکن است سه فرایند جایگزینی واکة کوتاه با واکة بلند، کشیدگی واکة کوتاه، یا هماهنگی واکه­ای رخ دهد. جستار پیش رو این تغییرات را در چارچوب نظریه بهینگی بررسی کرده است. بررسی داده­ها در چارچوب این نظریه از تسلّط محدودیت نشانداری *V/GLOT بر محدودیت‌ پایایی IDENT(V) حکایت دارد. این تغییرات تا جایی امکان­پذیر است که از سوی نظام واکه­ای کردی کلهری پذیرفتنی باشد.  

Keywords:

کردی کلهری , همخوان چاکنایی , کشش جبرانی , نام افراد , نظریة بهینگی