بررسی نظام خویشاوندی کُردی میانی و مقایسۀ آن با فارسی و انگلیسی

در این نوشتار، اصطلاحات خویشاوندی گویش کُردی میانی که سورانی هم خوانده می‌شود، در چارچوب نظریات انسان‌شناسان جهانی‌گرا - که معتقد به وجود‌ نظام جهانی ‌یکپارچه‌ای در زیر تنوّعات ظاهری موجود در نظام‌های خویشاوندی هستند - به‌صورت مقایسه‌ای با فارسی و انگلیسی، مورد بررسی قرار می‌گیرد. انسان‌شناسان جهانی‌گرا، اساس همۀ روابط خویشاوندی، از ساده‌ترین تا پیچیده‌ترین آنها را مبتنی بر خانوادۀ هسته‌ای و گسترش آن را از طریق خویشاوندی که میان دو خانوادۀ هسته‌ای ارتباط برقرار می‌کند، می‌دانند. در ‌این دیدگاه، مجموعه‌ای از معیارهای جهانی برای دسته‌بندی خویشاوندان وجود دارد که بر اساس آنها، می‌توان همۀ نظام‌های خویشاوندی را توصیف و بررسی نمود. هر زبانی با توجّه به ویژگی‌های فرهنگی خاصّ خود، تعدادی از آنها را به‌کار می‌برد. نتیجۀ این پژوهش، مشخّص کرد که در کردی میانی، از پنج ملاک سببی - نسبی، جنسیت، نسل، سوی خویشاوندی و سنّ نِسبی؛ در فارسی از چهار ملاک سببی - نسبی، جنسیت، نسل، سوی خویشاوندی و در انگلیسی هم از سه ملاک سببی - نسبی، جنسیت و نسل برای دسته‌بندی خویشاوندان استفاده می‌کنند؛ افزون بر این، نظام خویشاوندی انگلیسی متعلّق به نظام اسکیمو است در حالی که نظام خویشاوندی کُردی و فارسی در دستۀ نظام سودانی قرار می‎گیرند.  

Keywords:

اصطلاحات خویشاوندی , زبان کُردی , زبان‎شناسی , انسان‌شناسی , خانوادۀ هسته‌ای , جهانی‌گرایی