سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

آسیب‌ها و انحراف‌های تفسیر بصره در دو قرن نخست هجری

Publish Year: 1397
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 352

This Paper With 28 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_SERAJ-9-33_004

Index date: 3 March 2021

آسیب‌ها و انحراف‌های تفسیر بصره در دو قرن نخست هجری abstract

نخستین مفسر قرآن، طبق صریح قرآن، پیامبر است. پس از پیامبر با حضور بزرگان صحابه، به عنوان نخستین مراجع تفسیری آن روزگار، در شهرهای بزرگ آن عصر، همچون مکه، مدینه، کوفه و بصره، جغرافیای تفسیر و مباحث آن توسعه یافت و عالمان رشدیافته در این مراکز، گام‌‌هایی استوار در توسعه تفسیر برداشتند. با این حال توسعه جغرافیای تفسیر همیشه به سود این دانش نبوده و در مواردی، بنا به دلایل متعدد، آسیب‌‌هایی بر پیکره تفسیر وارد ساخته است. این مقاله مکتب تفسیری بصره را از این منظر مورد مطالعه قرار می‌‌دهد و می‌‌کوشد تا از رهگذر ارائه تصویری دقیق از حوزه تفسیری بصره، مهم‌‌ترین آسیب‌‌ها و انحراف‌‌های تفسیر بصره را بررسی کند. یافته‌‌ها حاکی از آن است که تفسیر بصره از جریان‌‌های تفسیرگریزی، جریان اعتزال، جریان اهل‌‌ حدیث و جریان اهل رای به شدت متأثر بوده و به همین خاطر آسیب‌‌هایی چند از این رهگذر متوجه تفسیر بصره شده‌‌است.

آسیب‌ها و انحراف‌های تفسیر بصره در دو قرن نخست هجری Keywords:

آسیب‌ها و انحراف‌های تفسیر بصره در دو قرن نخست هجری authors

نوروز امینی

استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه گیلان،رشت، ایران

محبوبه رضانیا

ارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم قرآنی خوی، خوی، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
قرآن کریم. ...
آریا، غلامعلی. (1375). کلیاتی در مبانی عرفان و تصوف. اول، ...
آذرنوش، آذرتاش. (1383). «بصره­ـ­ادبیات». دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، ج 12، تهران: ...
آذرنوش، آذرتاش و دیگران. (1384). اسلام؛ پژوهشی تاریخی و فرهنگی. ...
ابن­ابی­حاتم، عبدالرحمن. (1371). الجرح و التعدیل. بیروت: دار احیاء التراث­العربی. ...
ابن­حزم اندلسی، محمد. (بی­تا).  المحلی. تحقیق احمد محمد شاکر. بیروت: ...
ابن­حنبل، احمد. (1422).  العلل. تحقیق وصی­الله محمد عباس، ج2، دوم، ...
ابن­سعد، محمد. (1374).  الطبقات الکبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: ...
ابن­کثیر، اسماعیل. (1408). البدایه و النهایه. تحقیق علی شیری. بیروت: ...
ابوزهره، محمد. (1384). تاریخ مذاهب اسلامی. ترجمه علیرضا ایمانی، اول. ...
ابوزید، نصر حامد. (1387). رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن. ترجمه ...
امین، احمد. (1969).  فجر الاسلام. بیروت: دارالکتاب العربی. ...
بابایی، یلدا. (1392). «سیری در تصوف از آغاز تا قرن ...
پاکتچی، احمد. (1379)­. «اصحاب حدیث». دائره المعارف بزرگ اسلامی. ج ...
________. (1379). «اصحاب رأی». دائره‌المعارف بزرگ اسلامی. ج 9. تهران: ...
________. (1383). «بصره­ـ­علوم قرآنی». دائره‌المعارف بزرگ اسلامی. ج 12، تهران: ...
________.(1383). «بصره­ـ­فقه». دائره‌المعارف بزرگ اسلامی. ج 12. تهران: مرکز دائره‌العمارف ...
جهانگیری، محسن. (1384). «جبر و اختیار». دانشنامۀ جهان اسلام، ج ...
حاکم نیشابوری، محمد. (1418). المستدرک علی الصحیحین. بیروت: دارالمعرفه. ...
حجت، هادی. (1383). «اصحاب حدیث، حدیث­گرایی و حدیث­زدگی». فصلنامه علوم ...
_______. (1385): «تشبیه، تفویض و تأویل در مکتب اصحاب حدیث». ...
حلبی، علی­اصغر. (1365). تاریخ تمدن اسلام. بی­جا: نشر بنیاد. ...
خطیب بغدادی، احمدبن­علی. (بی­تا). الکفایه فی علم الروایه. مدینه: منشورات ...
خویی، ابوالقاسم. (1413).  البیان فی تفسیر القرآن. قم. موسسه احیاء ...
دارمی، عبدالله بن بهرام. (1349). سنن الدارمی. دمشق: مطبعه الاعتدال. ...
دینوری، ابن­قتیبه. (بی­تا): عیون الاخبار. بیروت: دارالکتب العلمیه. ...
ذهبی، محمدحسین. (1977).  التفسیر و المفسرون. بیروت: دار احیاء التراث­العربی. ...
ذهبی، محمد بن احمد. (1417). سیر اعلام النبلاء. تحقیق عمربن ...
رامهرمزی، ابومحمد. (1404).  المحدث الفاصل بین الراوی و الواعی. تحقیق ...
رستمی، علی­رضا. (1388).  تأثیر جریان­های سیاسی بر تفسیر و مفسران. ...
زرکلی، خیرالدین. (1980).  الاعلام. چ پنجم. بیروت: دارالعلم للملایین. ...
زرین­کوب، عبدالحسین. (1376).  ارزش میراث صوفیه. تهران: امیرکبیر. ...
زیدان، جرجی. (1379).  تاریخ تمدن اسلام. ترجمه علی جواهرکلام. تهران: ...
سجستانی، سلیمان­بن اشعث. (1410). سنن ابی­داوود. بیروت: دارالفکر. ...
سمعانی، عبدالکریم. (1408). الانساب. تحقیق عبدالله عمر بارودی، بیروت: بی­نا. ...
سیوطی، جلال­الدین. (1392).  تدریب الراوی فی شرح النواوی. بیروت: المکتبه ...
___________. (1421).  الاتقان فی علوم القرآن. بیروت: دار الکتاب­العربی. ...
شهرستانی، محمد بن عبدالکریم. (بی­تا).  الملل و النحل. تحقیق احمد ...
صدوق، محمدبن­­علی. (بی­تا). عیون اخبار الرضا. ترجمه حیدرضا مستفید و ...
___________. (1398).  التوحید.  قم: جامعه مدرسین. ...
صنعانی، عبدالرزاق. ( 1403).  المصنف. تحقیق حبیب الرحمن اعظمی. بیروت: ...
طباطبائی، محمدحسین. (بی­تا).  المیزان فی تفسیر القرآن. قم: جامعه مدرسین. ...
طبری، محمدبن جریر. (1375). تاریخ طبری. ترجمه ابوالقاسم پاینده. چ ...
طبرسی، احمدبن علی. (بی­تا).  الاحتجاج. ترجمه علی­اکبر غفاری، تهران: مرتضوی. ...
طبرسی، فضل­بن حسن. (1390).  اعلام الوری باعلام الهدی. چ سوم. ...
طیب­حسینی، سید محمود. (1392). جریان تفسیر ادبی سنتی. مجموعه مقالات ...
عسقلانی، احمد بن علی بن­ حجر. (1329).  لسان المیزان. بیروت: ...
__________________.  (1404). تقریب التهذیب. بیروت:دارالفکر. ...
عمادی، مهدی. (1384): حسن بصری چهره جنجالی تصوف. تهران، انتشارات ...
عمید زنجانی، عباسعلی. (1367). پژوهشی در پیدایش و تحولات تصوف ...
قاسم­پور، محسن. (بی­تا). پژوهشی در جریان­شناسی تفسیر عرفانی. بی­جا، بی­نا. ...
قشیری، ابوالقاسم. (1374). رساله قشیریه. ترجمه: ابوعلی عثمانی، تهران، علمی ...
کلینی، محمدبن یعقوب. (1363). الکافی. تصحیح: علی­اکبر غفاری. تهران، دار ...
کمالی دزفولی، علی. (بی­تا). تاریخ تفسیر. تهران، صدر. ...
گودرزی، پروین. (1386). «مرجئه». فصلنامه تاریخ اسلام. ش31. 166ـ131. ...
محدث خراسانی، علی. (1372). خورشید تابان در علم قرآن. مشهد: ...
مشکور، محمد جواد. (1372). فرهنگ فرق اسلامی. چ دوم مشهد: ...
معارف، مجید. (1383): مباحثی در تاریخ و علوم قرآنی. چ ...
_______. ( 1387).  تاریخ عمومی حدیث، تهران: کویر. ...
معرفت، محمدهادی و ابومحمد وکیلی. (1374). آموزش علوم قرآن. قم: ...
معرفت، محمدهادی. (1413).  التمهید فی علوم القرآن. قم. مؤسسه نشر ...
مفید، محمد بن محمد. (1413).  اوائل المقالات. قم: هزاره شیخ ...
موسیو، محمدیوسف و دیگران. (1946). العقیده و الشریعه فی الاسلام. ...
مهدوی­راد، محمد علی. (1382). آفاق تفسیر. تهران: هستی­نما. ...
مجلسی، محمدباقر. (1403). بحار الانوار. بیروت: دار التراث­العربی. ...
نقی­پور، ولی­الله. (1381). پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن. چ چهارم. ...
نیشابوری، مسلم بن حجاج. (بی­تا). صحیح مسلم. بیروت: دار الفکر. ...
واعظ بلخی، صفی­الدین. (1350).  فضائل بلخ. تصحیح: عبدالحی حبیبی. تهران: ...
نمایش کامل مراجع