ظرفیت‌های معنویت‌گرایی علوی در تحقق عدالت اجتماعی

هدف پژوهش حاضر کشف ظرفیت‌های موجود در نسبت میان معنویت و عدالت اجتماعی بود. پژوهش با شیوه توصیفی- تحلیلی به دنبال این چالش بوده است که کدام قرائت از معنویت‌گرایی و به‌دلیل دارابودن چه عناصر و ویژگی‌هایی می‌تواند به بسط عدالت اجتماعی مطلوب اسلامی یاری رساند. پیش‌فرض پژوهش نیز عبارت از این بود که میان عدالت و معنویت، رابطه‌ی طرفینی حاکم است. نتایج نشان داد، تعاریف ارائه ‌شده از عدالت، در دو سطح "تعاریف صوری" و "تعاریف محتوایی" قابل تفکیک هستند. تعاریف صوری به درون‌مایه و محتوای حقوقی و معیارهای برابری و نابرابری افراد و مصادیق و شاخص‌های تبعیض و جانبداری ورود نمی‌کنند و معمولاً به‌آسانی مورد پذیرش افراد و صاحب‌نظران قرار می‌گیرند. در حالی که آن‌چه محل اختلاف و تنازع فکری میان عدالت‌پژوهان است، به سطح جوهری و محتوایی عدالت مربوط می‌شود. همچنین منظومه معنویت‌گرایی علوی به‌دلیل برخورداری از سه عنصر: "تاکید بر حرمت و حقوق انسانی"، "آخرت‌گرایی غیر انزواگرایانه" و "توحید جامعه‌گرا"، تسهیل‌گر عدالت‌پذیری و عدالت‌خواهی شده و زمینه‌ی تحقق عدالت اجتماعی را فراهم می‌سازد.

Keywords:

امام علی(ع) , رفتارشناسی حاکم , عدالت اجتماعی , معنویت‌گرایی علوی