ارزیابی نقش استخراج معادن شهرستان قروه بر پایداری روستاهای پیرامونی

بخش عظیمی از منابع معیشتی روستاها، به بهره‌برداری از منابع محیطی متّکی است. معدن یکی از این منابع است که زمینة دستیابی به توسعة پایدار را فراهم می‌کند و تأثیرات بی­شماری در ابعاد مختلف به­همراه خواهد داشت؛ بنابراین هدف پژوهش توصیفی - تحلیلی پیش رو، ارزیابی نقش استخراج معادن طلای ساریگونی و پوکه قزلجه­کند بر پایداری روستاهای پیرامون است. حجم نمونه شامل 330 نفر است. ارزیابی پایداری روستاها در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست­محیطی با 31 شاخص، با ابزار پرسش­نامه انجام شد. در تحلیل داده‌ها از آزمون‌های همبستگی اسپیرمن و آزمون من‌ویتنی به کمک نرم‌افزار اِس.پی.اِس.اِس. استفاده شد. نتایج رتبه‌بندی روستاها نشان داد که در پایداری اقتصادی و اجتماعی، قزلجه­کند رتبة اوّل، جدآقایه آخرین رتبه؛ در پایداری زیست­محیطی طوغان باباگرگر رتبة اوّل، داش­کسان رتبة آخر و درنهایت در پایداری کل، روستای قزلجه­کند در رتبة اوّل و روستای جدآقایه در پایین­ترین رتبه قرار گرفتند. ازنظر سطح پایداری نیز قزلجه­کند، پایدار، مالوجه و طوغان باباگرگر، نیمه­پایدار و داش‌کسان، بهارلو، جدآقایه ناپایدار شناخته شدند؛ همچنین مشخّص شد بین ابعاد گوناگون پایداری و نیز بین پایداری و فاصلة روستاها از معدن رابطة معنی­داری وجود دارد؛ نیز تفاوت معنی­داری بین پایداری روستاها برحسب نوع معدن، نوع مالکیت معدن و همچنین ازنظر خانوارهای شاغل و غیر شاغل در معدن مشاهده شد. درراستای نقش‌آفرینی معدن­کاری بر توسعة پایدار روستایی لازم است نیروهای بومی برای استخدام در معدن در اولویت قرار گیرند، بخشی از سود معادن صرف توسعة روستاهای اطراف شود، آسیب‌های زیست‌محیطی، با مدیریت منابع و موادّ زائد و بازیافت آن در معادن برطرف شود؛ همچنین با تبادل اطّلاعات و مشارکت­دادن روستاییان در برنامه‌ریزی و اجرای عملیات، اعتماد و رضایت آنان جلب شود.

Keywords:

توسعه پایدار روستایی , ارزیابی , پایداری , معدن‌کاری مسئولیت‌پذیر , شهرستان قروه