تأثیرات شورش بزرگ هند (1857 م./ 1273 ق.) در ایران

در سال 1857 م./ 1273ق. شورش هند بزرگ به‌وقوع پیوست؛ حرکتی که باعث دگرگونی‌های قابل‌توجهی در هندوستان و منطقه شد: سلسله مغولان کبیر و نیز ملوک اود منقرض شدند و حکومت کمپانی هند شرقی در هندوستان به‌پایان رسید. ازآنجاکه انگلیسی‌ها این حرکت را نتیجه تحریک عوامل خارجی، ازجمله ایران، می‌دانستند، درصدد افزایش حریم امنیتی هندوستان برآمدند. در 4 مارس 1857، عهدنامه صلح پاریس با ایران نیز به‌امضا رسید که ضربه شدیدی بر استقلال سیاسی و اقتصادی ایران وارد کرد و باعث نفوذ انگلیسی‌ها در ایران شد. شورش هند پیامدهای منفی بسیاری در ایران برجای گذاشت: جدایی هرات، ترکستان، آسیای میانه (مرکزی) و قسمت‌هایی از سیستان و بلوچستان از ایران، رواج کشت تریاک، افول فرهنگ و زبان فارسی در هند و قطع رابطه مثبت علمی و فرهنگی ایران و هند. البته، این رویداد نتایج مثبتی نیز در ایران به‌دنبال داشت: ایجاد خط تلگراف، اصلاحات سیاسی و اجتماعی و نیز مسافرت‌های ناصرالدین‌شاه به اروپا که باعث آشنایی وی با مظاهر فرهنگی و تمدنی غرب شد. این مقاله درصدد است که پیامدهای مثبت و منفی شورش هند را، به‌منزله یکی از عوامل تأثیرگذار در ایران، بررسی کند

Keywords:

شورش هند , ایران , هندوستان , پیامدها , قاجاریه