بررسی ارتباط مهارت های دستی و هماهنگی چشم و دست ماماها با نوبت کاری و مقایسه آن با تیپ سیرکادین

زمینه و هدف: مامایی به عنوان یکی از عناصر اصلی بخش مراقبت های بهداشتی، نقش بسزایی در سلامت جامعه و پیشرفتآن دارد. مهارت های شغلی ماماها تحت تاثیر عواملی چون ویژگی های فردی، شرایط استرس زای زایمان و شیفت های کار طولانیدر بیمارستان است. یکی از مشکلات این افراد به هم خوردن اعمال فیزیولوژیك بدن در 24 ساعت است که با عنوان ریتمسیرکادین شناخته می شود. این ریتم در افراد مختلف یکسان نیست و همین امر سبب تفاوت کارایی افراد در شبانه روز میشود. با توجه به اینکه یکی از عواملی که مشاغل کادر درمانی با آن سروکار دارند شیفتهای کاری است، چنین به نظر می رسدشیفت های کاری و نوع تیپ سیر کادین در عملکرد ماما ها تاثیر گذار باشند. از آنجا پیش از این هیچ گونه مطالعه ای بر رویمهارت دستی و هماهنگی چشم و دست ماماها انجام نشده است در این مطالعه تاثیر پارامتر شیفت کاری را بر مهارت دستی وهماهنگی چشم و دست این افراد مورد مطالعه قرارگرفت.مواد و روش ها :در این مطالعه با روش سرشماری از میان 50 نفر ماما بیمارستان بم 37 نفر بر اساس معیار های ورودانتخاب شدند. ابزار مورد استفاده، دو پرسشنامه دموگرافیك و تعیین تیپ سیرکادین CTI و همچنین دستگاه اندازهگیری مهارت دستی PPT مدل RT-911 بود. این آزمون برای هر نفر در دو شیفت شب و روز انجام شد. تست بعد از گذراندن نیمی از زمان شیفت انجام شد. جهت تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار SPSS نسخه 21 استفاده گردید و ازآزمون های تی زوجی و همبستگی برای تحلیل استفاده شد.نتایج : تفاوت معنی داری در میانگین معیار زمان انجام تست، در دو شیفت روز و شب دیده نشد. انجام تست در دست غالب بازمان کمتری انجام شده بنابراین سرعت آن بیشتر از بقیه موارد است. میانگین و انحراف معیار تعداد خطاها در دو شیفت شبو روز نشان داده است که تعداد خطاهای دست غالب و مونتاژ در شیفت شب بیشتر از شیفت روز است ولی دست غیر غالب وهر دو دست تعداد خطاهای روز بیشتر است این تفاوت در دست غیر غالب معنی دار است. نتایج تعیین تیپ سیرکادین نشان داد که میانگین و انحراف معیار فاکتور "Flexible/Rigid" و عامل "Languid/Vigorous" به ترتیب 4/1±13/97 و 3/7±18/27 بدست آمد که نشان دهنده غیر قابل انعطاف بودن افراد مورد مطالعه است. از افراد مورد مطالعه 8 (22%) نفر سست و 29 (78%) نفر سرزنده و 3 (8%) نفر انعطاف پذیر و 34 (92%) نفر غیر انعطاف پذیر بدست آمد. نتیجه گیری : به نظر میرسد افراد مورد مطالعه افرادی سرزنده محسوب هستند به این معنی که این افراد توانایی غلبهبر خواب آلودگی را دارند. سرعت انجام در تمام موارد تست در شیفت شب بالاتر از شیفت روز بود که می توان گفت بهسرزنده بودن افراد مرتبط است. تعداد خطاهای دست غیر غالب در شیفت روز بشتر از شب بدست آمد که می توان بهشلوغی شیفت های روز ارتباط داد که تمرکز برای انجام کار با دست غیر غالب کم می شود. با توجه به اینکه کارایی و توانایی های افراد در طی ساعات شبانه روز متفاوت می باشد و بعضی از افراد دارای احساس هوشیاری، انرژی و تواناییبیشتری در زمان های ویژه ای از شبانه روز هستند که از فردی به فرد دیگر متفاوت بوده و تغییرات منظمی در طولعمر فرد دارد، می توان نتیجه گرفت به دلیل حساسیت کار مامایی برای شیفت های شب افراد انعطاف پذیر انتخاب گرددکه تعداد خطاها کمتر گردد.

Keywords:

مامایی , تیپ سیرکارین , زبردستی