گفتمان اقتدارگرای سنتی و اقتصاد سیاسی تعذیب
Publish place: Journal Encyclopedia of Economic Law، Vol: 25، Issue: 14
Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 202
This Paper With 32 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ELAW-25-14_004
تاریخ نمایه سازی: 21 فروردین 1400
Abstract:
نظام واکنش‌های کیفری در ایران برای مدت‌هایی مدید و تا پایان عصر اقتدارگرایی سنتی، پیوندی ناگسستنی با الگوهای تعذیبی برقرار کرده بود. این آیین‌های شکوهمند، بیش از هر چیز به تراژدی هولناکی از تقطیع رنج در امتداد زمان شباهت داشتند که هدف نهایی آنها، کیفرپذیرکردن تمامی اجزای جسم بزهکار بود. زنده خواری، چهارشقه کردن، شمع آجین کردن و سرانجام زنده زنده سوزاندن تنها پرده‌هایی از این نمایش مشمئزکنندۀ تحمیل رنج بودند. تولد و تداوم این تراژدی رنج بنیاد، نشات گرفته از همگرایی دو پدیدۀ بسیار پیچیده در تاریخ حیات قدرت در ایران (البته تا پایان عصر قاجار) بوده است: دولت‌های اقتدارگرا و هویت‌های محافظه‌کار در برابر قدرت. شکل‌گیری همین دو پدیده نیز خود ریشه در تحولات پنهان فرهنگی، سیاسی و اجتماعی داشته که به هنگام بحث در خصوص چرایی پیدایش مجازات‌های خشن در ایران باید مورد توجه قرار گیرند. آیین‌های از هم دریدن و مثله کردنی که قدرت اقتدارگرا در سکوی مجازات برپا می‌کرد؛ اغلب از سوی اندیشمندان حقوق کیفری به‌مثابۀ یک تحمیل رنج ساده و تهی از محاسبه‌گری عقلانی پنداشته شده است. در حقیقت، تصور غالب آن است که تنها گذار از تراژدی تعذیب به کیفرهای بهنجار ساز و سالب آزادی را باید به‌منزلۀ نقطۀ آغاز عقلانیت کیفری به شمار آورد. بااین‌وجود، کالبدشکافی فرایند پیچیدۀ شکل‌گیری و تداوم همین مجازات‌های بسیار خشن نیز بیانگر جلوه‌های تحسین برانگیز از جریان تحمیل عقلانی رنج است. بررسی این فرایند پیچیده به اثبات می‌رساند که قدرت اقتدارگرا چگونه به صورتی کاملاً بهینه و محاسبه گرانه از ظرفیت واکنش‌های کیفری در راستای تداوم خود بهره برده است. در حقیقت، این قدرت اقتدارگرا همان شیوه‌ای از تحمیل رنج را بر جسم بزهکار تحمیل می‌کند که وجدان جمعی شدیداً خواهان آن است. این قدرت است که از طریق به کار انداختن اقتصاد سیاسی مجازات در پی تولید و تداوم اثرات خود با کمترین هزینه می‌باشد. تولد و تداوم این الگوهای تعذیبی را نیز باید به‌منزلۀ بخشی از اقتصاد سیاسی کیفر مورد بررسی قرار داد. در این مقاله، تلاش بر آن است تا ضمن کالبدشکافی فرایند پیچیدۀ شکل‌گیری رویکردهای تعذیبی به بحث در خصوص الگوهایی بپردازیم که تعذیب را از یک واکنش غیر عقلانی جداساخته و به‌مثابۀ شکلی از اقتصاد محاسبه گرانه تحمیل رنج به تصویر می‌کشند.
Keywords:
Authors
سید محمد جواد ساداتی
دانشگاه فردوسی مشهد
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :