هرمنوتیک و مخاطرات ژئومورفولوژیک؛ با تأکید بر ارزیابی و پهنه‌بندی مخاطرات زمین لغزش در منطقه رودبار

مباحث روش‌شناسی در مخاطرات ژئومورفولوژیک ازجمله ابزارهای علمی و فکری هستند که هیچ دانش‌پژوه جدی در این رشته نمی‌تواند، خود را از آنها معاف کند. به همین دلیل در این نوشتار به کمک دو نوع روش‌شناسی مبتنی بر روش ‌اثباتی (پهنه‌بندی درجات خطر با مدل تحلیل شبکه) و  فرا اثباتی (تفسیر هرمنوتیکی پهنه‌های خطر)، کوشش شده است، نتایج کمّی حاصل از مطالعه حاضر را با تفسیر و فهم نقشه به سمت کاربردی‌تر شدن سوق دهد. با توجه به وقوع زلزله‌‌ سال 1369رودبار و ناپایدارشدن دامنه‌های مشرف بر محیط‌ شهری رودبار و نیز کاربری‌های اراضی نامتجانس، وقوع زمین‌لغزش‌ در محیط شهری این منطقه به عاملی مخاطره‌آمیز‌ تبدیل شده است. این نوشتار‌ ‌تلاش دارد به ارزیابی و پهنه‌بندی حساسیت خطر زمین‌لغزش در سکونتگاه‌های منطقه رودبار بپردازد. به همین منظور با استفاده از فرایند تحلیل شبکه و تعیین معیارهای پیشنهادی مبتنی بر بازدیدهای‌میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای‌ در وقوع خطر زمین لغزش شهری، این معیارها در دو خوشه‌ اصلی مخاطرات طبیعی و زیست‌محیطی طبقه‌بندی گردید. در مرحله‌ بعد با تهیه‌ لایه‌های اطلاعاتی از عناصر مزبور و ارزش‌گذاری آنها، این لایه‌ها در محیط ARCGIS مورد تحلیل قرار گرفت و نقشه‎ نهایی پهنه‌بندی خطر زمین لغزش در محدوده‌ کنترل کننده‌‌ رودبار با درجات خطر‌ کم‌ (4‌ درصد)، ‌متوسط ‌(‌71‌‌ درصد) و ‌بالا‌ (‌25درصد) تعیین گردید که نشان‌دهنده‌ تسلط فرایندهای مخاطره‌زا در محدوده‎ شهری است. در گام پایانی به منظور کاربردی نمودن و فهم عمیق یافته‌ها، نقشه خروجی در سطوح هرمنوتیک متن و ذهن فعال مورد تفسیر هرمنوتیک قرار گرفت. همچنین نمونه‌ای از تفسیر هرمنوتیکی از عینک دیگر صاحب‌نظران علوم جغرافیایی با هدف میان‌رشته‌ای شدن این خروجی مورد بررسی قرار گرفت. چنانچه هنر یک ژئومورفولوژیست، تبدیل نمودن متن‌های غیرفعال به فعال جهت استفاده کاربردی تحلیل‌های ناشی از پدیده‌های ژئومورفیک در سایر گرایش‌های علوم جغرافیایی نظیر مطالعات آب و هواشناسی، جغرافیای شهری، جغرافیای روستایی، جغرافیای سیاسی و... است.    

Keywords:

مخاطرات ژئومورفولوژیک , روش‌شناسی اثباتی , تفسیر هرمنوتیکی , زمین لغزش شهری , مدیریت محیط