حافظ و مقوله جبر و اختیار

Publish Year: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 202

This Paper With 28 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RPLL-5-2_005

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1400

Abstract:

از گذشته تا کنون، شناختِ حافظ، دغدغه بسیاری از محقّقان زبان و ادب فارسی بوده است و در این میان بحثِ جبر و اختیار جایگاهی ویژه داشته و دارد. چنانکه بسیاری، حافظ را جبری انگاشته‌اند و اندکی بر اختیارمداری او پای فشرده‌اند و تعدادی هم او را ابن الوقت دانسته‌ و در واقع به جمعِ میان جبر و اختیار معتقد گشته‌اند و جالب اینجاست که همه این صاحب‌نظران جهت اثبات مدّعای خویش به ابیاتی از حافظ تمسّک جسته‌اند؛ اما حقیقت چیست؟ و آیا اصلاً راهی برای رسیدن به نظری قطعی در این زمینه وجود دارد یا خیر؟ در این نوشتار کوشیده‌ایم تا بدین سؤال پاسخی درخور دهیم و معیّن سازیم که مبنایِ حافظ در این بحث، لاجبرَ و لاتفویضَ بَل امرٌ بینَ الامرَین است و نه چیزی دیگر. امّید که در نظر افتد و راهگشا باشد.

Authors

مهدی دشتی

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • 1- آشوری، داریوش .(1377). هستی شناسی حافظ، تهران: نشر مرکز. ...
  • 2- اُوسترین ولفسن، هری .(1368). فلسفة علم کلام، ترجمة احمد ...
  • 3- امینی، عبدالحسین .(1404). تفسیر فاتحه الکتاب، ترجمة قدرت الله ...
  • 4- برنجکار، رضا .(1382ش). "تفویض"، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، ...
  • 5- بزرگ بیگدلی سعید، حاجیان خدیجه .(1389). "بر قلم صنع ...
  • 6- پورنامداریان، تقی .(1382). گمشدة لب دریا، تهران: سخن، چ ...
  • 7- جمالزاده، محمد علی .(1379). آشنایی با حافظ، به کوشش ...
  • 8- جهانگیری، محسن .(1384). «جبر و اختیار»، زیر نظر غلامعلی ...
  • 9- حافظ، شمس الدین محمد .(1346). دیوان، به تصحیح سید ...
  • 10- ----------------- .(1362). دیوان، به تصحیح پرویز ناتل خانلری، تهران: ...
  • 11- ----------------- .(بی تا). دیوان، به تصحیح قزوینی-غنی، تهران: کتابفروشی ...
  • 12- الحسینی المیلانی، السید علی .(1420/1378). نفحات الازهار فی خلاصه ...
  • 13- ------------------- .(1420). "تشیید المراجعات و تفنید المکابرات"، تراثنا، ش ...
  • 14- خرمشاهی، بهاءالدین .(1371). حافظ نامه، تهران: علمی و فرهنگی، ...
  • 15- دارابی، شاه محمد .(1357). لطیفة غیبی، شیراز: کتابفروشی احمدی، ...
  • 16- دانشگر، احمد .(1382). برداشت های صریحِ حافظ از قرآن ...
  • 17- درگاهی، محمود .(1382). حافظ و الاهیات رندی، تهران: قصیده ...
  • 18- دستغیب، عبدالعلی .(1367). حافظ شناخت، تهران: نشر علم. ...
  • 19- دشتی، علی .(1352). کاخ ابداع، تهران: مجله یغما، چ ...
  • 20- ------- .(1349). نقشی از حافظ، تهران: امیرکبیر، چ پنجم. ...
  • 21- دشتی، مهدی .(1368). توحید در ادب فارسی، تهران: وزارت ...
  • 22- ذکاوتی، قراگزلو، علیرضا .(1383). حافظیات، تهران: هستی نما. ...
  • 23- رجائی بخارایی، احمد علی .(1373). فرهنگ اشعار حافظ، تهران: ...
  • 24- رکنی، محمد مهدی .(1377). جبر و اختیار در مثنوی، ...
  • 25- ریاحی، محمد امین .(1368). گلگشت در شعر و اندیشه ...
  • 26- زریاب خویی، عباس .(1368). آئینه جام، تهران: علمی، چ ...
  • 27- زرین کوب، عبدالحسین .(1354). از کوچه رندان، تهران: کتابهای ...
  • 28- زهدی، حسن جار الله .(1366 / 1947). المعتزله، قاهره: ...
  • 29- شیخ بو عمران .(1382). مسأله جبر و اختیار در ...
  • 30- صدوق، محمد بن علی بن الحسین بن باویه .(1398). ...
  • 31- الطبرسی، ابوالفضل علی بن الحسن .(1423/1386). مشکاة الانوار فی ...
  • 32- عسکری، سید مرتضی .(1417/1996). القرآن الکریم و روایات المدرستین، ...
  • 33- فیروزآبادی یزدی، سید مرتضی .(1415/1374). فضائل الخمسه فی الصّحاح ...
  • 34- قزوینی، شیخ مجتبی .(بی تا). بیان الفرقان فی التوحید ...
  • 35- الکلینی الرّازی، محمد بن یعقوب .(1376). الکافی، صحّحه و ...
  • 36- گذشته، ناصر .(1377). "استطاعت"، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، ...
  • 37- محمدی ری شهری، محمد .(1379). اهل بیت در قرآن ...
  • 38- محیط طباطبایی، محمد .(1367). آنچه درباره حافظ باید دانست، ...
  • 39- مجتبایی، فتح الله .(1389). عرفان حافظ، تهران: صدرا، چ ...
  • 40- معین، محمد .(1375). حافظ شیرین سخن، به کوشش مهدی ...
  • 41- ملکی میانجی، محمد باقر .(1378). توحید الامامیه، ترجمه محمد ...
  • 42- همایی، جلال الدین .(1343). مقام حافظ، تهران: کتابفروشی فروغی، ...
  • 43- هومن، محمود .(1347). حافظ، تهران: طهوری، چ دوم. ...
  • 44- یثربی، سید یحیی .(1374). آب طربناک، تهران: فکر روز. ...
  • نمایش کامل مراجع