از شیوههای بیانی- بدیعی به مناسبات اجتماعی و انسانی با تکیه بر اسرارالتوحید ابوسعید ابوالخیر

مناسبات اجتماعی و انسانی و تامل در چگونگی کاربست این مناسبات، خواه در نمود هوشمندانه آن -آثار علمی- و خواه در نمود نه چندان آشکار آن -توصیه­های اخلاقی- همواره و در طول زمان، مقولاتی قابل تامل و در خور پژوهش بوده­اند. این مناسبات -به ویژه در جهان معاصر- با توجه به ویژگی­های خاص این زمان (فردگرایی، خودبسندگی فردی، کم­رنگ شدن روابط میان خانوادگی و...) از اهمیتی افزون­تر برخوردار شده­اند؛ برجستگی و اهمیت این مقوله از آن رو است که اگر در روزگار کنونی، فرد انسانی نسبت بدین مناسبات و چگونگی کاربست آنها از دانایی لازم برخوردار نباشد با دشواری­های بنیادی و اساسی در زندگی جمعی مواجه خواهد شد. از این رو، هر پژوهش در این حوزه- و به­ویژه پژوهشهای میانرشته­ای- پژوهشی ارزشمند تلقی میشود و اهمیتی افزون­تر می­یابد؛ این در حالی است که متون ادبی- و در این­جا متن صوفیانه اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید ابی­الخیر- به ویژه با توجه به مبتنی ­بودن آن بر حکایتی واقعی از جمله نمودگاههای همین مناسبات اجتماعی و انسانی است. پژوهش پیش رو، مبتنی بر رویکرد میان­رشته­ای در پی تبیین همین مناسبات از منظر کاربرد اجتماعی شگردهای بیانی- بدیعی است و بر آن است بازنماید که چگونه یک صوفی هوشمند -ابوسعید- ازشیوه­ها و شگردهای بیانی و بدیعی در راستای ایجاد مناسباتی هر چه بهتر و انسانی­تر بهره می­برد.

Keywords:

جامعه , زیباشناسی , کاربردشناسی سخن , مناسبات انسانی , اسرارالتوحید