واکاوی مبانی قرآنی و روایی قاعده « لاتقیه فی الدما»
Publish place: Ketabeghayyem، Vol: 10، Issue: 23
Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 1,046
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_KGY-10-23_008
تاریخ نمایه سازی: 7 اردیبهشت 1400
Abstract:
در فقه امامیه، اهتمام فراوانی نسبت به حفظ جان و حرمت دما مشاهده میشود؛ تا بدانجا که حتی در تقیه که فرد مکلف است برای حفظ جان، مال و آبرو به حسب شرایط، به کتمان یا حتی عملی خلاف موازین شرعی روی آورد، اما این اختیار بدو داده نشده که مرتکب قتل عمد شود. ازاینرو، شرایط اضطرار و تقیه نمیتواند به ریختن خون مسلمانی بیانجامد؛ امری که از آن به قاعده «لا تقیه فی الدما» یاد میشود. این پژوهش با روشی توصیفیـتحلیلی درصدد پاسخ به این سوالات است که اولا دلالت آیات شریفه قرآن کریم بر حرمت قتل انسان در شرایط تقیه چگونه است؟ ثانیا اعتبار روایاتی که به عدم جواز قتل انسانها در هنگام تقیه و شرایط اضطرار میپردازد، به لحاظ سندی و کیفیت دلالت چگونه است؟ ثالثا آیا اطلاق این دسته از روایات شامل افراد غیرمسلمان همچون معاهد و ذمی میشود؟ رابعا استثنا قاعده فقهی مزبور در نظرات فقهای امامیه، چه مواردی را دربرمیگیرد؟ یکی از دستاوردهای مقاله آن است که نصوص قرآنی و روایی و همچنین گستره قاعده فقهی پیشگفته، ریختن خون مطلق انسان ـ اعم از مسلمان و کافر ـ را در شرایط تقیه و اضطرار، جایز نمیداند مگر در موارد اندکی که حفظ جان افراد بیشتری اقتضا کند یا مصالح مهمتری در میان باشد.
Keywords:
Authors
عباس کلانتری خلیل آباد
دانشیار گروه فقه و حقوق، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد، میبد، ایران
نفیسه متولی زاده
استادیار گروه فقه و حقوق، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد، میبد، ایران
علی غلامی
دانشیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه امام صادق (ع)
علی اکبر کریمی زارچی
دانشجوی دکترای فقه و حقوق جزا، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد، میبد، ایران