سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

بررسی انتقادی تطبیقی صنعت سجع در بلاغت فارسی و عربی

Publish Year: 1397
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 388

This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_LIAR-10-4_004

Index date: 27 April 2021

بررسی انتقادی تطبیقی صنعت سجع در بلاغت فارسی و عربی abstract

سجع بهعنوان یک آرایه بدیعی مبتنی بر آرایش لفظی و ظاهری، در اکثر آثار بلاغی عربی و فارسی مطرح شده است. هدف این مقاله این است که با نگاهی انتقادی و تطبیقی، تطور و تحول این صنعت را از دوران نخستین بلاغت­نویسی تا روزگار معاصر نشان دهد. بدین منظور، سیر تاریخی این صنعت بر اساس زمان و زبان تالیف آثار بلاغی و بدیعی مطالعه شد. برای درک بهتر و سهولت کار، انواع و اقسام سجع و آرایه­های متشکل از آن نظیر ترصیع، موازنه و تسمیط و تجزیه به صورت متفاوتی طبقه­بندی و نقد و بررسی شدند. با تطبیق دیدگاه­های عربی و فارسی در دوره­های مختلف این نتیجه حاصل شد که در مورد اصول و روش­های سجع­پردازی در این دو زبان، اختلاف­های اندکی وجود دارد. بلاغت­نویسان فارسی در کلیت صنایع بررسی­شده، از علمای بلاغی عرب متاثر گشته­اند، اما گاهی نوآوری­هایی جزئی در روش و قواعد صنایع ایجاد کرده­اند که تکمیل­کننده دیدگاه­های عرب­زبانان بوده است. با وجود این، نارسایی­هایی در تعریف صنعت سجع و اصول و قواعد آن وجود دارد که منجر به انحرافات و خطاهایی در تعریف انواع آن در سطح کلام و در شعر شده است.

بررسی انتقادی تطبیقی صنعت سجع در بلاغت فارسی و عربی Keywords:

بررسی انتقادی تطبیقی صنعت سجع در بلاغت فارسی و عربی authors

سکینه قربانی

دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

سید جواد مرتضایی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
منابع ...
ا­بن­منقذ، اسامة­­بن مرشد (1380ه/ 1960م). البدیع فی نقدالشعر، محققان أحمد ...
ابن­اثیر، نصرالله­­بن محمد (1358ه/ 1939ق). المثل­السائر فی ادب­الکاتب، مصحح محمد ...
 ــــــــــــــــــــــــــــ (1375/ 1956). جامع­الکبیر فی صناعه­المنظوم من­الکلام و­المنثور. مصحح مصطفی ...
ابن­منظور، محمدبن مکرم (1414/ 1994). لسان­العرب، گردآوردنده یوسف خیاط. بیروت: ...
أبومحمد زکی­الدین عبدالعظیم­بن عبدالواحدبن ظافرالمصری (ابی­الاصبع مصری) (1368َ). بدیع­القرآن، ترجمه ...
 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (بی­تا). تحریرالتحبیر فی صناعة­الشعر والنثر و بیان إعجازالقرآن، تقدیم ...
أبی­بکر، تقی­الدین (ابن­حجة­الحموی) (1991). خزانة­الأدب و غایة­الأرب، شرح عصام شعیتو، ...
الدمشقی(ابن­ناظم/ ابن­مالک)، أبی­عبدالله بدرالدین­­بن مالک (1422ه/ 2001م). المصباح فی­المعانی و­البیان ...
ارسطو (1371). ریطوریقا فن­الخطابه، مترجم پرخیده ملکی، تهران: اقبال. ...
اسفندیارپور، هوشمند (1383). عروسان سخن (نقد و بررسی اصطلاحات و ...
10. مؤید، یحیی­بن حمزه (العلوی­الیمینی) (1415ه/ 1995م). الطراز (المتضمن لاسرارالبلاغه ...
باقلانی، أبی بکر محمدبن الطّیب (1971). اعجازالقرآن، تحقیق السید أحمد ...
12. البحرانی، کمال­الدین میثم­بن­علی­بن میثم (1433ق/ 1391ش). اصول البلاغة، به ...
تفتازانی، مسعودبن عمر المدعو بسعد (بی­تا). المطول. حاشیة السیّد میرشریف، ...
 (1374ه/ 1954م). تلخیص­المفتاح أو مختصر­المعانی. مصححان رضا لطفی و محمدعلی ...
15. جاحظ، عثمان­­بن عمروبن ­بحربن محبوب (1380/ 1961). البیان والتبیین، ...
16. جرجانی، محمدبن علی­بن محمد (بی­تا). الأشارات والتنبیهات فی علم­البلاغة، ...
جوهری، اسماعیل­بن جماد (1376/ 1956). الصحاح تاج­اللغة و صحاح­العربیة، مصحح ...
18. الحلبّی، نجم­الدین ابن­اثیر (1971). جوهرالکنز (مختصرکتاب کنزالبراعة فی أدوات ...
19. خطیب قزوینی، محمدبن عبدالرحمن (1430ه/ 2009م). الایضاح فی علوم­البلاغة. ...
 ــــــــــــــــــــــــــــــ (1363). تلخیص­المفتاح فی­المعانی والبیان والبدیع. قم: الرضی زاهدی. ...
دهخدا، علی­اکبر (1377). لغت­نامه، چ2، تهران: مروارید. ...
رادویانی، محمدبن عمرو (1949/ 1362). ترجمان­البلاغه، تصحیح احمد آتش، انتقاد ...
رازی، فخرالدین (1989م). نهایة­الایجاز فی درایة­الاعجاز، دراسة و تحقیق احمد ...
24. رازی، شمس­الدین محمدبن قیس (1388). المعجم فی معاییرالاشعارالعجم. تصحیح ...
رجایی، محمد خلیل (1353). معالم­البلاغه در علم معانی و بیان ...
زاهدی، زین­الدین جعفر (1377). روش گفتار (علم­البلاغه)، مشهد: چاپخانه دانشگاه ...
27. زملکانی، عبدالواحدبن عبدالکریم (1383ه/ 1964م). التبیان فی علم­البیان (المطلع ...
الزوبعی، طالب محمد و حلاوی، ناصر (1996م). البلاغة­العربیة­البیان والبدیع، بیروت: ...
سکاکی، ابی یعقوب یوسف­بن محمد­بن علی (2011). مفتاح­العلوم، چ2، به ...
30. سیوطی، أبی­الفضل جلال­الدین عبدالرحمن­بن ابی­بکر (1408/ 1988). معترک­الأقران فی ...
شمیسا، سیروس (1368). نگاهی تازه به بدیع، تهران: فردوس. ...
صادقیان، محمدعلی (1379). زیور سخن در بدیع فارسی، یزد: دانشگاه ...
صفوی، کوروش (1380). از زبان­شناسی به ادبیات، ج1، تهران: حوزۀ ...
 صفی­الدین الحلّی (1412ه/1992م). شرح­الکافیة­البدیعیة فی علوم­البلاغة و محاسن­البدیع، چ2، تحقیق ...
35. العسکری، ابی هلال الحسن­بن عبدالله­بن سهل(2006/1427). الصناعتین الکتابة و ...
عمری کاتب بلخی (وطواط)، رشیدالدین محمد (1308). حدائق­السحر فی دقایق­الشعر، ...
فائق ترمدی لکهنوی، غلام محمد (1909). مخزن­الفوائد، لاهور: پنجاب یونیورسیتی. ...
38. فخری اصفهانی، شمس­الدین محمدبن فخرالدین (1389). معیار جمالی و ...
الفراهیدی، أبی­عبدالرحمن الخلیل­بن احمد (1409ه). العین، جزء اول، تحقیق مهدی ...
فشارکی، محمد (1379). نقد بدیع، تهران: سازمان مطالعه و تدوین ...
فندرسکی، میرزا ابوطالب (1381). رسالۀ بیان بدیع. مقدمه و تصحیح ...
قدامة­بن جعفر (بی­تا). نقدالشعر، تصحیح محمد عبد­المنعم خفاجی، بیروت: دارالکتب ...
43. القرشی، عبدالرحیم­بن­علی­بن شیث (1408ه/ 1988م). معالم­الکتابة و مغانم­الاصابة. تحقیقه ...
44. القیروانی، لأبی علی­الحسن­بن رشیق (1424/2004). العمدة فی محاسن­الشعر و ...
کاشفی سبزواری، کمال الدین حسین واعظ (1369). بدایع­الافکارفی صنایع­الاشعار. ویراسته ...
الکلاعی، أبی­القاسم محمدبن عبدالغفور (1966). احکام الصنعة الکلام. تحقیق محمد ...
گرکانی، محمدحسن شمس­العلماء (1328). ابدع­البدایع، تهران: بی­نا. ...
48. مازندرانی، محمد هادی­بن محمد صالح (1376). انوارالبلاغه؛ در فنون ...
49. مدنی، السید علی صدرالدین بن مغضوم (1389/ 1969). انوارالربیع ...
50. مرغینانی، للامام ابی­الحسن نصربن حسن (1364). محاسن­الکلام او المحاسن ...
میرزا، نجفقلی(1362). درّه نجفی، تصحیح حسین آهی، چاپخانه مروی، ناشر ...
همایی، جلال­الدین (1361). فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: توس. ...
53. هدایت، رضاقلی­­بن محمد هادی (1383). مدارج­البلاغه در علم بدیع، ...
هروی، سیف جام. جامع الصنایع و الاوزان، نسخۀ خطی، کتابخانۀ ...
55.  افضلی، صارمه ( 1388). «بررسی تحول سجع از خواجه ...
 وحیدیان کامیار، تقی (1379). «نثر مسجّع فارسی را بشناسیم»، نامۀ ...
نمایش کامل مراجع