اثر آب آبیاری و کود پتاسیم بر عملکرد سورگوم علوفه ای با هدف تعیین تابع تولید – آب - کود (رقم پگاه)

به­منظور بررسی اثر آب آبیاری و کود پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم علوفه­ای، پژوهشی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان سمنان(شاهرود) در سال ۱۳۹۳ انجام شد. فاکتورهای این پژوهش شامل آب آبیاری در سه سطح (۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد نیاز آبی)، کود پتاسیم در سه سطح (صفر، ۵۰ و ۱۰۰ درصد نیاز کودی) و ارقام سورگوم علوفه­ای (پگاه، کرج و اسپیدفید) بودند. آب آبیاری با استفاده از داده­های هواشناسی منطقه به روش پنمن– مانتیث محاسبه و با روش آبیاری قطره­ای (T- tape) در اختیار گیاه قرار ­گرفت. نتایج تجزیه­ی واریانس داده­های پژوهش نشان داد که اثر عوامل آب آبیاری، کود پتاسیم و رقم بر عملکرد علوفه، وزن خشک اندام­های­ هوایی، ارتفاع گیاه، تعداد برگ هر بوته، وزن خشک برگ، سطح برگ و وزن خشک ساقه معنی­دار است. حداکثر عملکرد علوفه از سطح آب و کود ۱۰۰ درصد به­دست آمد. سطح آب ۷۵ درصد بهره­وری مصرف آب بیشتری نسبت به دیگر سطوح آب داشت. تیمار W۷۵K۱۰۰Vp  به­عنوان تیمار برتر انتخاب شد. برای تعیـین توابـع تولیـد محصول- آب- کود پتاسیم از معادله­های ریاضی خطـی ســاده، خطــی لگــاریتمی، درجــه دوم و نمایی (متعــالی) استفاده شـد. معادله­ی درجه دوم به عنوان معادله­ی برتر انتخاب شد. برای بررسـی اثـر جداگانـه­­ و تـوام آب آبیـاری و کود پتاسیم بــر عملکــرد علوفه، شــاخص­هــای تولید نهایی (MP) و نرخ جایگزینی فنی (MRTS) برای آب آبیاری و کود پتاسیم محاسبه شد. متوسط شاخص تولید نهایی عملکرد علوفه نسبت به عمق آب آبیاری (MPI) برابر با ۵۲/۱ تن بر سانتی­متر، شاخص تولید نهایی کود پتاسیم (MPK) برابر با ۰۷۶/۰ تن بر کیلوگرم در هکتار بدست آمد. نرخ جایگزینی فنی کود پتاسیم به جای آب آبیاری(MRTS)  برای عملکرد علوفه  ۰۵/۰ کیلوگرم تعیین شد. متوسط ارزش ریالی تولیـد علوفه نسبت به عمق آب آبیاری برابر ۳۰۴۰۰۰۰  و ارزش تولید نهایی کاربرد کود پتاسیم ۱۵۲۰۰۰ ریال به­دست آمد.

Keywords:

آب آبیاری , کود پتاسیم , سورگوم علوفه ای , تابع تولید