تحلیل و بررسی فرایند «تلقی کلمات» و توبه خداوند بر پایه آیه سی و هفتم سوره بقره

آیه ۳۷ سوره بقره از جامعترین تعبیرات قرآنی درباره پذیرش توبه انسان گنهکار از سوی پروردگار است. پرسش اصلی در این آیه آن است که «تلقی کلمات» به چه معناست و چه جایگاهی در فرایند توبه آدمی و خداوند دارد؟ تحقیق در این مساله، معنا و مراحل «توبه» را در جایگاه آموزهای دینی با جنبههای اخلاقی، کلامی و عرفانی، تبیین میکند. بر پایه تفحص وتحقیق در لغت وبلاغت عربی، دیگر آیات قرآن و سخن مفسران و متکلمان، چنین دریافت میشود که «کلمات» در بافت این آیه حقایقی است که در قالب واژهها پدیدار میشود، این حقایق ریشه در ربوبیت الهی دارد. آدمی این حقایق را «تلقی» میکند، تلقی گونهای دیدار وپذیرش دوسویه است و اختلاف قرائت موجود در آیه نیز این دوسویه بودن را تقویت میکند. پیش وپس از توبه آدمی، توبه خداوند بر آدمی است؛ توبه پیشین، توبه اذن است؛ قرار دادن «کلمات» در صحنه اختیار انسان گنهکار. وتوبه پسین، پذیرش توبه بنده و به معنای اثر قرار دادن در توبه وی است. از این روی خداوند «تواب» است، هر توبه آدمی با دو توبه خداوند همراه است. اختتام آیه، دو صفت خداوند را دربردارد: تواب و رحیم. تواب بودن خداوند بشارت به همه بندگان است و رحیم بودن خداوند هم بشارت است و همانذار؛ بشارت به توبهکنندگان که مهربانی خداوند را پذیرفتهاند، و انذار گنهکاران توبهناکرده که از سایه رحمت همیشگی خداوند برون رفتهاند.

تحلیل و بررسی فرایند «تلقی کلمات» و توبه خداوند بر پایه آیه سی و هفتم سوره بقره Keywords:

آیه سی و هفت سوره بقره , تلقی کلمات , توبه آدم , کلمات الله , تواب