ساموئل بکت و ظهور شیگرایی: هستیشناسی شیگرا در نمایشنامه بازی بدون کلام

تلاش ساموئل بکت در کنار زدن ساختار انسانمحور فصلی جدید در آثار دراماتیک وی ایجاد مینماید که نهتنها در آن خبری از جدال اصالتا کانتی میان انسان و جهان پیرامون او در جهت اثبات برتری انسان نیست، بلکه موکد ظهور نگاهی شیمحور به اصل وجود انسان است. براین اساس این دیدگاه، شخصیتهای خلقشده در آثار نمایشی بکت، یا درکی از ماهیت کاربردمحور اشیا ندارند و یا خود را همسنگ سایر اشیا حاضر در جهان پیرامون میداند. نکته قابل تامل در این چرخش دیدگاه بکت متاثر از دو برداشت فوق را میتوان بهاینترتیب تعریف نمود: خروج شی از حالت وجودی ابزار محض و تبدیلشدن آن به شی مستقل با امکان بازخوانی واقعیت بر اساس ماهیت کاربردی خود از یک سو؛ و سقوط انسان توانا مدرن در پرتگاه سکون از سویی دیگر. آنچه این مقاله به تحلیل آن خواهد پرداخت عبارت است از انطباق دیدگاه شیگرای بکت با فلسفه هستیشناسی پسامدرن در جهت شناخت بعدی ناشناخته از تفکر انتقادی او که در آن انسان و شی در لایههای متفاوت از هستیشناسی برابری میکند. لذا این مقاله با بررسی نمایشنامه بازی بدون کلام ۱ و با نگاهی منطبق بر فلسفه پسامدرن شیگرای گراهام هارمن بر آن است تا نگاه منتقدانه بکت به وضعیت انسان در اواخر قرن بیست را فارغ از دیدگاههای تکراری پژوهشهای انتقادی پیشین بررسی نماید. دست آورد پژوهشی مقاله حاضر را میتوان معرفی و سپس بررسی چهارچوب هستیشناسی نوینی دانست که در آن از انسان متعال مدرن تنها خسی در صحرای صحنه پسامدرن بکت باقی مانده است؛ صحرایی که هبوط انسانگرایی را نوید میدهد.

Keywords:

شیگرایی , دنیای نامرئی , ساموئل بکت , بازی بدون کلام , انسان بهمثابه شی حسی