ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر شیراز و تاثیر شرایط فیزیوگرافیک بر روی روند تغییرات کاربری اراضی

محیط طبیعی معمولا با توسعه شهرها و سکونتگاههای بشر، سازگار نیست. بسیارند شهرهای تاریخی که بر اثر همین ناسازگاری محیط طبیعی متروکه شدهاند. مهمترین عوامل طبیعی تاثیر گذار بر توسعه شهرها وضعیت توپوگرافی، شیب اراضی، آب و هوا، زمین شناسی، هیدرولوژی و ژئومورفولوژی میباشند. با توجه به افزایش گرایش به شهرنشینی، شهرها برای پذیرش جمعیت، نیاز به زمینهای وسیع و گستردهای دارند. هراندازه که شهرها توسعه یابند، برخورد آنها با واحدهای گوناگون توپوگرافی و ژئومورفولوژی و موضوعات مربوط به آنها زیادتر میشود. باید جهتیابی توسعه فیزیکی با توجه به عوامل تاثیرگذار به گونهای باشد که همراه با توسعه فیزیکی شهر، کمترین میزان خسارت به محیط زیست وارد گشته و بتوان با حفظ محیط زیست به توسعه پایدار همه جانبه شهر نیز دست یافت. روش سنجش از دور به صورت گستردهای برای بررسی گسترش شهرنشینی و شهرها مورد استفاده قرار میگیرد زیرا این روش مقرون به صرفه بوده و از تکنولوژیهای مناسبی بهرهمند است. در این تحقیق با استفاده از نقشه رقومی ارتفاعی منطقه، نقشه شیب و جهت بدست آمد. سپس با استفاده از نقشه کاربری اراضی سال ۱۹۹۰ و ۲۰۰۹ که از روی تصاویر ماهوارهای مربوطه استخراج شده بود نقشه تغییرات کاربری اراضی مربوط به فاصلهی سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۹ استخراج شد و در مرحله بعد با استفاده از تابع tabulation نقشه تغییرات با نقشههای شیب و جهت و ارتفاع مورد مقایسه قرار گرفتند و نمودار تغییرات مربوط به هر مورد استخراج شد. نتایج نشان میدهد که زمینهای کشاورزی، آبی و باغ به طور پیوسته با نرخهای ۳۷.۸%،۵.۸% و ۴۵.۷% از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۹ در مدت ۱۹سال کاهش یافته است در حالی که مناطق دارای ساخت و ساز شهری دارای نرخ رشد افزایشی ۳۷% درصدی بوده است.

Keywords:

تغییرات کاربری اراضی , شرایط فیزیوگرافیک , توسعه شهری , سنجش از دور , سیستم اطلاعات جغرافیایی