ارزیابی شاخص کیفیت خاک تحت تاثیر تیمارهای مختلف کود روی و ارتباط آن با غلظت روی در دانه گندم

مدیریت کود دهی به مثبت و یا منفی شدن کیفیت خاک منجر می شود و در نهایت بر عملکرد گیاه و تغذیه انسان اثرگذار است. هدف از این پژوهش محاسبه شاخص کیفیت خاک تحت تاثیر تیمارهای مختلف کودی روی بود. پژوهش در مزرعه تحقیقات کشاورزی رودشت انجام شد. تیمارها شامل لجن فاضلاب و کود گاوی (در دو سطح ۵ و ۱۰ تن در هکتار)، خاکستر لاستیک (۲۰۰ کیلوگرم در هکتار)، پودر لاستیک (۱ تن در هکتار)، کود شیمیایی سولفات روی (۴۰ کیلوگرم در هکتار) و شاهد بود. پس از اندازه گیری ویژگی های خاک با تعیین حدود بحرانی، کلاس بندی و امتیازدهی برای هر کدام از ویژگی های خاک، شاخص کیفیت محاسبه شد. با افزودن سه ویژگی غلظت روی قابل دسترس، آب قابل دسترس و تنفس میکروبی، این شاخص به‎صورت گسترش یافته محاسبه شد. نتایج نشان داد که افزودن ۱۰ تن در هکتار لجن فاضلاب و خاکستر لاستیک به خاک نسبت به سایر تیمارها باعث شد تا مقدار روی قابل جذب نسبت به شاهد به ترتیب ۸۰۰ و ۶۶۱ درصد افزایش یابد. کاربرد مقدار مناسب (۱۰ تن در هکتار) کودهای آلی باعث بهبود کیفیت خاک شد. محاسبه مقدار شاخص کیفیت خاک گسترش یافته بهتر توانست به شناخت اثر تیمارها بر خاک کمک کند. همچنین، رابطه مثبت و معنی دار در سطح یک درصد بین شاخص کیفیت خاک و عملکرد و میزان روی دانه گندم وجود داشت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که می توان در خاک منطقه رودشت از تیمار لجن فاضلاب ۱۰ تن در هکتار به دلیل افزایش ماده آلی و روی در خاک، آن را به عنوان یک کود مناسب توصیه نمود.

Keywords:

Soil quality index , Zinc , Sewage sludge , Cow manure , Rubber ash. , شاخص کیفیت خاک , روی , لجن فاضلاب , کود گاوی , خاکستر لاستیک