اثر تخلخل، رطوبت حجمی و دمای خاک بر جذب رطوبت و عملکرد ماده خشک گیاه در روش‎های مختلف خاک‎ورزی

به منظور بررسی اثر روش‎های مختلف خاک‎ورزی بر تخلخل، رطوبت خاک، دمای روزانه و شبانه خاک، جذب رطوبت توسط گیاه و عملکرد ماده خشک گیاه، پژوهشی در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی با ۵ تیمار و ۴ تکرار، طی سال زراعی ۸۹- ۸۸ در اراضی زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان واقع در سید میران اجرا گردید. ۵ روش مختلف خاک‎ورزی شامل شخم با گاو آهن بر گرداندار سوار به عمق (۲۵-۲۰ سانتی متر) به همراه یک شخم با دیسک، رویتواتور(۱۷-۱۲ سانتی متر)، دیسک (۱۰-۸ سانتی متر)، چیزل (۳۰-۲۵ سانتی متر) و نظام بدون خاک‎ورزی بودند. نتایج نشان داد که در تمام مراحل رشد گندم در عمق ۸-۰ سانتی متر بیشترین و کمترین تخلخل خاک مربوط به تیمارهای گاوآهن برگرداندار و نظام بدون خاک‎ورزی بود و در عمق ۱۶-۸ سانتی متر به جز مراحل قبل از پنجه‎زنی و برداشت، بیشترین مقدار تخلخل خاک مربوط به تیمار گاوآهن برگرداندار می‎باشد. افزایش شدت خاک‎ورزی منجر به افزایش خلل و فرجی شده که آب را در پتانسیل‎های بیش از ۵- بار و کمتر از ۱۵- بار نگهداری می‎کنند. در مرحله قبل از خوشه‎دهی، بیشترین و کمترین دما مربوط به نظام بدون خاک‎ورزی و گاوآهن برگرداندار بود. افزایش شدت خاک‎ورزی موجب افزایش مقدار تخلخل خاک و درنتیجه باعث رشد و توسعه بیشتر ریشه گندم شده و هم چنین مقدار رطوبت موجود در خاک کاهش یافت که موجب افزایش جذب آب توسط گیاه و عملکرد ماده خشک شد.

Keywords:

Porosity , Volumetric water content , Water uptake by plant , Dry matter yield , Tillage. , تخلخل , رطوبت حجمی خاک , جذب رطوبت توسط گیاه , عملکرد ماده خشک گیاه , خاک‎ورزی