اثر قارچ ریشه های آربوسکولار بر شاخص های رشد و عملکرد دانه ماش ] Vigna radiata (L.) Wilczk [ تحت تنش کم آبی

برای بررسی تاثیر رژیم های مختلف آبیاری و قارچ ریشه ها بر رشد و عملکرد لاین NM۹۲ ماش سبز، یک آزمایش مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (آبیاری پس از ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A به عنوان فاکتور اصلی و سه سطح قارچ ریشه، بدون مایه زنی با قارچ-ریشه، مایه زنی با گونه های Glomus mosseae و intraradices G. به عنوان فاکتور فرعی)، با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه و در سال ۱۳۸۸ انجام شد. نتایج نشان داد که آبیاری پس از ۵۰ میلی متر تبخیر از تشتک و مایه زنی با intraradices G. بیشترین عملکرد دانه (به ترتیب با ۵/۱۶۷۸ و ۶/۱۵۳۷ کیلوگرم در هکتار)، وزن خشک کل، وزن خشک برگ، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و میزان جذب خالص را داشت. در حالی که آبیاری پس از ۲۰۰ میلی متر تبخیر از تشتک و در شرایط بدون تلقیح با قارچ ریشه کم ترین عملکرد دانه (به ترتیب با ۲/۱۱۵۴ و ۹/۱۳۰۱ کیلوگرم در هکتار) را تولید کردند. با کاهش فواصل آبیاری، وزن خشک کل، وزن خشک برگ، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و میزان جذب خالص افزایش یافت. هر چند تنش کم آبی باعث کاهش عملکرد دانه شد، ولی تلقیح با قارچ ریشه شدت اثر آن را کاهش داد و کاربرد هر دو گونه قارچ ریشه موجب افزایش معنی دار (در سطح احتمال ۵ درصد) عملکرد دانه نسبت به شاهد شد.

Keywords:

Water deficit stress , Growth indices , Grain yield , Mungbean , Mycorrhizae. , تنش کم آبی , شاخص های رشد , عملکرد دانه , ماش , میکوریز