درک دلالت های اجتماعی ـ فرهنگی توصیه های غذایی دوره بارداری و پس از آن (مطالعه ای مردم نگارانه بین زنان و خانواده های سیستانی)

بارداری، زایمان و آنچه که به موقعیت مادری ختم می­گردد، با مجموعه­ای از عوامل، عناصر و پدیده­ها معنی می­یابد؛ یکی از این موارد، بایدها یا نبایدهای غذایی است که فرد موظف به رعایت آن­ها می­گردد. توصیه­های مزبور را باید توصیه­های یک فرهنگ دانست؛ فرهنگی که در این معنی، خود را در تهیه و مصرف مجموعه­ای از خوراکی­ها باز می­نماید. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال فهم دلالت­هایی بوده­ است که می­توان از تامل بر تکاپو جهت این تهیه و مصرف، برداشت نمود. این پژوهش با حرکت از نوعی دیدگاه نظری چند سطحی، بر اساس رویکردی کیفی و به شیوه مردم­نگاری در پهنه­ای جغرافیایی از زاهدان تا نواحی شمالی استان سیستان و بلوچستان انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که این دلالت­ها صرفا بر کارکرد زیستی- طبی توصیه­های غذایی مزبور که بیشتر معطوف به پس از زایمان است، تاکید ندارد. تهیه و مصرف برخی از خوراکی­ها مانند کاچی سیستانی که ترکیب منحصر به فردی در مقایسه با سایر نسخه­های مشابه است، در حال حاضر دلالت­هایی را باز می­نماید که باید با نوعی نگاه نمادین و معنی­شناختی، تفسیر گردند. این خوراکی­ها علاوه­بر آنکه نشان­گذاری یک رخداد را تسهیل می­کنند، زمینه­ای جهت خلق یک هویت مادرانه و نیز فراتر از آن، زمینه­ای جهت برجسته­سازی مرزها و تمایزات دیگر نیز می­باشند.

Keywords:

بارداری , زایمان , مادر شدن , غذا , فرهنگ , مردم نگاری , سیستان