بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های نسترن کوهی (Rosa canina L.) مناطق شمال غرب و غرب ایران با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیک، بیوشیمیایی و ویژگی های میوه

درختچه نسترن کوهی یکی از گیاهان دارویی ارزشمند است که با توجه به غنی بودن ترکیبات مفید در میوه های این درختچه، امکان استفاده از این گیاه به صورت مکمل های غذایی وجود دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی برخی صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی میوه ۲۰ ژنوتیپ نسترن کوهی جمع آوری شده از رویشگاههای طبیعی مناطق شمال غرب و غرب کشور انجام شد. قطر تنه، سطح مقطع تنه، ارتفاع بوته، عرض تاج و شاخص اندازه و حجم درختچه، قبل از برداشت نمونه ها یادداشت شد. صفات اندازه گیری شده شامل طول برگچه، عرض برگچه، وزن تر برگچه، طول و عرض میوه، طول دم میوه، وزن تر میوه، تعداد بذر در میوه، عطر و طعم میوه، بافت میوه، ظاهر و جذابیت میوه، فنل کل، فلاونوئید کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی می شد. طبق نتایج تجزیه واریانس داده ها، بین نمونه های جمع آوری شده از نقاط مختلف، برای تمامی صفات تفاوت معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. همبستگی ضعیف میان صفات منجر شد تا دو مولفه اول تجزیه به مولفه های اصلی، درصد کمتری از تغییرات موجود در داده ها را توجیه کنند. برپایه تجزیه خوشه ای با استفاده از مربع فاصله اقلیدسی و به روش Ward، ژنوتیپ های نسترن مطالعه شده به چهار گروه با ویژگی های متفاوت تقسیم شدند. نمونه مربوط به شهرستان شوط که به تنهایی در گروه چهارم جایابی شده بود و کمترین ارتفاع از سطح دریا را نیز داشت، ازنظر بیشتر صفات، بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد و امکان توجه به آن در برنامه های اصلاحی وجود دارد.

Keywords:

رویشگاه های طبیعی , صفات کیفی , فعالیت آنتی اکسیدانی , نسترن کوهی