پیدایش و تحول چهار پاره سرایی در ایران

درباره «چهار پاره» یا «دوبیتی های پیوسته» پیش از این به اجمال و اشاره، اینجا و آنجا سخن به میان آمده است، اما در مورد پیدایش، تحول و به ویژه تاثیر شعر نوگرای عثمانی بر رویکرد شاعران ایرانی به این قالب نوپدید بحث مستوفی و درخوراعتنایی صورت نگرفته است. نویسنده مقاله ضمن جست وجو در باب منشا این قالب شعری، با اشاره به رواج آن در ادبیات فرانسه درصدد یافتن پاسخ سوالات زیر است:۱- آیا شاعران ایرانی تحت تاثیر ادبیات اروپا و به طور خاص فرانسه به سرودن چهارپاره پرداخته اند؟ ۲- شعر نوگرای عثمانی تا چه اندازه در رویکرد شاعران ایرانی به این قالب تاثیرگذار بوده است؟ ۳- چهارپاره سرایی در ایران دقیقا از چه زمانی آغاز شده و نخستین بار کدام شاعر به سرودن شعر در این قالب برخاسته است؟ مقاله در پی تبیین این فرضیه است که در دوره تنظیمات و مشروطه عثمانی، شاعران نوگرای از طریق آشنایی با ادبیات فرانسه به سرودن شعر در این قالب روی آورده اند؛ تا اینکه پس از استقرار نظام مشروطه در ایران، برخی از شاعران تجددخواه ایرانی، که با شعر نوگرای ترک انس و الفتی داشتند، با تاسی به اقران ترک خویش، به خلق آثاری در این قالب پرداخته اند. مقاله با بحث درباره نخستین نمونه های چهار پاره و سرایندگان آنها، روند تحول چهارپاره سرایی را بررسی کرده و با نقد چند نظر کوشیده است به ابهامات موجود در این زمینه اندک پرتوی بیفشاند

Keywords:

چهارپاره , دوبیتی پیوسته , شعر فرانسه , شعر نو گرای ترک , شعرفارسی