براکیوپودها، شاخصی برای بررسی همزیستی در مطالعات بوم شناختی:مثالی از براکیوپودهای پرمین پسین شمال باختری ایران

           توالی های رسوبی پرمین پسین منطقه جلفا در شمال باختر ایران، براکیوپودهای فراوانی از راسته­های Athyridida ، Orthotetida ، Productida ، Rhynchonellida و Spiriferida دارند که حفظ شدگی بسیار خوبی را نشان می­دهند. این براکیوپودها فراوان­ترین جانوران کف­زی در توالی های رسوبی منطقه بوده و لذا اهمیت بسیاری در بررسی الگوهای همزیستی و انواع شناخته شده آن در فاصله زمانی بسیار اندکی نسبت به رویداد انقراضی پایان پرمین دارند. در میان نمونه های به دست آمده، پوسته برخی فسیل ها از گونه­های Permophricodothyris ovata ، Paraorthotetina glausi و Transcaucasathyris sp. توسط دیگر جانوران همزیست ، تحت تاثیر قرار گرفته­اند. بررسی های انجام شده نشان می­دهد اثر جانوران همزیست بر روی براکیوپودها غالبا در دو الگوی مسالمت­آمیز خنثی یا همسفرگی ( commensalism ) و شبه انگلی ( epibiosis ) بوده است. در حالت اول، جانور همزیست مهمان به صورت قشری بر روی پوسته براکیوپود میزبان متصل شده و بدون این که به میزبان خود صدمه بزند، از زندگی روی آن سود می­برده است. اتصال براکیوپودهای lyttoniids بر روی نمونه­هایی از گونه Permophricodothyris ovata بهترین مثال از توالی های پرمین پسین منطقه جلفا برای این نوع زندگی است. در دومین حالت، جانور مهمان با شیوه زندگی شبه انگلی و حفاری بر روی پوسته براکیوپود، میزبان خود را تحت تاثیر قرار می­داده است. این حفاری ها که عموما ناشی از عملکرد کرم های پلی­کیت ( polychaete ) بوده­اند، به تشکیل اثرفسیل Trypanites بر روی پوسته سخت برخی از براکیوپودها منجر شده­اند . در برخی از پروداکتیدها نظیر جنس Sarytchevinella و شماری از اورتوتتیدها همچون جنس Orthotetina نیز شواهدی از ترمیم و بازسازی مجدد پوسته دیده می­شود که نشان دهنده سازوکار دفاعی جانور پس از آسیب محیطی و یا حمله موجودات حفار است. همچنین آثاری از شکارگری بر روی پوسته برخی اورتوتتیدها در زمان حیات جانور و نیز آثاری از لاشه­خواری بر روی پوسته تعدادی دیگر از آنها دیده می­شود که مربوط به حوادث تافونومیکی پس از مرگ جانور است.   

Keywords:

براکیوپودا , پرمین , همزیستی , بوم شناسی دیرینه , تافونومی