پدیدارشناسی بایسته های عینی و ذهنی شهریار آرمانی در انگاره ایرانیان؛ قبل و بعد از اسلام( مطالعه موردی نصیحه الملوک سعدی و اندرزنامه بزرگمهر در شاهنامه فردوسی)

اندرزنامه نویسی میراث ارزشمندی است که به بازنمایی خرد سیاسی ایرانیان می­پردازد. محتوای اندرزنامه ها، همان گونه که از نامش پیداست، اندرزهای اخلاقی، مذهبی و سیاسی و اجتماعی نخبگان و مصلحان نسبت به شهریار زمان است. خطاب وارگی اندرزنامه ها، ترسیم کننده شاه ایده آل و آرمانی نخبگان ایرانی است. در نگاشتن اندرزنامه ها به عنوان تبلور یکی از مهم ترین صور دانایی، می توان دو ریشه ایرانی و باستانی را شناسایی نمود. در این نوشتار دو تن از متفکران سرشناس خرد ایرانی که سعی کرده اند به شیوه اندرزی، آداب حکمرانی ایرانی را، یکی با استفاده از تعالیم اسلامی و دیگری با رجوع به منابع ایران باستان احیا کنند، یعنی سعدی و شاهنامه مورد بررسی قرارگرفته اند. در حقیقت این نوشتار درصدد یافتن چگونگی تاثیرگذاری منابع ایرانی و اسلامی در ویژگی های شاه آرمانی در دو بعد عملی و ذهنی است که به نظر نگارندگان این امر خود را در همانندی های دو متن که سعدی و فردوسی نگاشته اند، جلوه گر می سازد. به نظر می رسد با مددگیری از روش پدیدارشناسی و چارچوب نخبه گرایی پارتو، بتوان همانندی هایی در دو بعد عینی و ذهنی یافت که از تداوم تاریخی در خصوص ویژگی های شهریار آرمانی در ایران پرده برمی دارد. تمرکز بر نقاط مشترک دو متن تاریخی درباره ویژگی های شاه آرمانی که در دو بستر متفاوت تاریخی، سیاسی و مذهبی نگاشته شده اند، از دقائق اصلی این نوشتار است.

Keywords:

شهریار آرمانی , اندرزنامه نویسی , سعدی , شاهنامه , بزرگمهر