بررسی واژه های مشتق مختوم به پسوند «ـار» در زبان فارسی از منظر صرف ساخت
Publish place: Iranian Studies، Vol: 11، Issue: 1
Publish Year: 1399
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 348
This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- I'm the author of the paper
Export:
Document National Code:
JR_JOLR-11-1_002
Index date: 16 May 2021
بررسی واژه های مشتق مختوم به پسوند «ـار» در زبان فارسی از منظر صرف ساخت abstract
همه زبان های جهان برای تولید واژه های جدید از شیوه های گوناگونی استفاده می کنند. اشتقاق در کنار ترکیب دو فرایند مهم صرفی هستند که نقش اصلی هر دو ساخت صورت واژه های جدید است. در زبان فارسی اشتقاق یکی از فرایندهای پویا و پرکاربرد واژه سازی است و از جمله مقولاتی است که از دیرباز مورد مطالعه بسیاری از زبان شناسان ایرانی و غیرایرانی قرار گرفته است. در قلمروی اشتقاق، زبان فارسی دارای پیش وندها و پسوندهای بسیاری است که با افزوده شدن به واژه های موجود زبان می توانند واژه های نو بسازند. یکی از این پسوندها، پسوند «ـار» است که از جمله وندهای نیمه زایای زبان فارسی محسوب می شود؛ اگر چه مشاهدات حاکی از آن است که در زمان حاضر مجددا جزء وندهای زایای فارسی شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی ساخت اشتقاقی [x-ار] در زبان فارسی از منظر انگاره صرف ساخت است. صرف ساخت با بهره جستن از مفهوم ساخت (بهعنوان جفت صورت و معنا) به توصیف واژههای غیرساده میپردازد. این پژوهش تنوعات معنایی نظام مند، طرح وارههای ممکن ناظر بر عملکرد ساخت [x- ار]، زیرطرحواه های آن و نیز ساختار سلسله مراتبی این ساخت را در واژگان گویشوران زبان فارسی بررسی می کند. داده های مورد بررسی در این پژوهش از سه منبع فرهنگ زانسو (کشانی، ۱۳۷۲)، پایگاه داده های زبان فارسی (PLDB) و شبکه هستان شناسی فارس نت گردآوری شدهاند. سپس، واژه های مستخرج در فرهنگ بزرگ سخن (انوری، ۱۳۸۱) مورد بررسی قرار گرفته و مواردی که با برچسب منسوخ مشخص شده بودند، کنار گذاشته شدند. این پژوهش، پژوهشی ساختبنیان است که می کوشد به روش توصیفی- تحلیلی الگوهای واژه سازی را بر پایه مفهوم «ساخت» و «طرح واره های ساختی» تبیین نماید. یافته های پژوهش گویای آن است که پسوند «ـار» در فارسی امروز دارای هفت معنا (کارکرد) گوناگون است و وندی چندمعنا محسوب می شود. این چندمعنایی، نه در سطح واژه های عینی بلکه در سطح طرح واره های انتزاعی قابل تبیین است و از این رو آن را چندمعنایی ساختی می نامند. نتایج نشان میدهد که «هستار مرتبط با مفهوم x» معنای سرنمون ساخت [x- ار] است که به عنوان انتزاعی ترین همبستگی صورت و معنای ناظر بر عملکرد این دادهها تلقی میشود.
بررسی واژه های مشتق مختوم به پسوند «ـار» در زبان فارسی از منظر صرف ساخت Keywords:
بررسی واژه های مشتق مختوم به پسوند «ـار» در زبان فارسی از منظر صرف ساخت authors
سحر بهرامی خورشید
استادیار گروه زبان شناسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
سعیده قندی
دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :