رویکردی تاریخی به داستان «محتسب تبریز» در مثنوی معنوی
Publish place: Historical Sciences Studies، Vol: 11، Issue: 2
Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 252
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHSS-11-2_010
تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400
Abstract:
مثنوی معنوی مولانا جلال الدین بلخی گذشته از جنبههای مشهور شاعرانه و عارفانه آن، مانند هر متن دیگر، جنبههایی دارد که بیان کننده زمانه و روزگار زیسته آفرینشگر آن است و عوامل موثر و تحول سازی از آن روزگار، بافت و ساختار روایی و عناصر داستانی آن را تحت تاثیر قرار داده است. از این دیدگاه میتوان مثنوی معنوی را متنی تاریخی به شمارآورد که پژوهشگر تاریخ با تفسیر عناصر آن میتواند جنبههایی از زوایای تاریخی آن را روشن کند. داستان «محتسب تبریز» در مثنوی معنوی ازجمله داستانهایی است که به نظرمیرسد مولانا بخشی از اندیشه و دیدگاههایش را در پیوند با تحولات زمانه خود در آن بازتاب داده است. این عناصر داستانی کدام اند و با کدام رویدادهای تاریخی از آن روزگار در پیوند است؟ این پژوهش نشان میدهد دگرگونی در شخصیت داستانی محتسب در مثنوی معنوی، دگرگونی در صحنه و مکان روی دادن داستان و برخی ملاحظات دیگر با رویدادهای تاریخی چون برچیده شدن نهاد حسبه، مرکزیت یافتن سیاسی تبریز در امپراتوری مغول و ایلخانی از یک سو و جایگاه تاریخی عمر، خلیفه دوم در امور حسبه و دلبستگی مولانا به شخصیت او از سوی دیگر پیوند داشته و در بازآفرینی دوباره این داستان کهن به دست مولانا تاثیرگذار بوده است و مولانا داستان خود را به این معنی، به داستانی تبدیل کرده است که میتواند متضمن معنای تاریخی باشد.
Keywords:
Authors
یزدان فرخی
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :