اثر تغییر کاربری اراضی بر هدایت هیدرولیکی غیراشباع خاک در شرایط غیرماندگار و ارزیابی برخی اطلاعات جهانی

به منظور تحلیل جریان آب در خاک در حالت غیرماندگار می­توان از روش ژانگ بهره برد. هدف از این تحقیق تعیین روشی مناسب جهت تخمین مقادیر هدایت هیدرولیکی اشباع و غیراشباع در کاربری­های مرتع، باغ و کشاورزی و اثرات تغییر کاربری اراضی بر آن­ می­باشد. کاربری­های باغ و کشاورزی از تغییر کاربری مرتع به وجود آمده­اند. آزمایشات صحرایی نفوذ با استفاده از نفوذسنج دیسک مکشی در مکش­های ۰، ۳، ۶، ۱۰ و ۱۸ سانتیمتر آب با سه تکرار در هر کاربری انجام شد. سپس مقادیر هدایت هیدرولیکی در کاربری­های مختلف به روش ژانگ تعیین گردید. برای تخمین پارامترهای هیدرولیکی مدل­ هدایت هیدرولیکی ون­گنوختن مورد نیاز در روش ژانگ از داده­های اطلاعاتی راولز و همکاران، کارسل و پریش، نتایج نرم افزار ROSETTA و مدل HYDRUS-۲D استفاده شد. جهت تعیین مقادیر خطای روش­های تخمین هدایت هیدرولیکی نسبت به مقادیر داده­های اندازه­گیری شده از دو شاخص ارزیابی آماری خطای نسبی(RE) و متوسط مجذور مربعات خطا (RMSE) استفاده گردید. نتایج حاصل از محک­های آماری نشان داد در هر سه کاربری مدل ژانگ براساس داده­های اطلاعاتی کارسل و پریش با کمترین مقدار RE و RMSE بالاترین صحت را در برآورد مقادیر هدایت هیدرولیکی دارا می­باشد. به غیر از روش کارسل و پریش سایر روش­ها در همه کاربری­ها در برآورد مقادیر هدایت هیدرولیکی در رطوبت­های نزدیک اشباع دارای صحت پایین می­باشند اما در مکش­های بالاتر عملکرد آن­ها بهبود یافته است. همچنین طی تغییر کاربری از مرتع به باغ و کشاورزی مقادیر هدایت هیدرولیکی اشباع افزایش یافته که دلیل آن می­تواند افزایش ماده آلی خاک و خاکدانه سازی در کاربری­های باغ و کشاورزی باشد که در کاربری مرتع کمتر از دو کاربری دیگر است.

Keywords:

هدایت هیدرولیکی اشباع , نفوذسنج دیسک مکشی , Hydrus-۲d , مدل ژانگ