استفاده از مدل شبیه ساز رسوب در تعیین عمر مفید مخزن سد اکباتان

پدیده­های فرسایش و رسوبگذاری اثرات مخرب زیادی بر محیط زیست و زندگی انسان دارند. یکی از مهمترین اثرات آنهاکاهش حجم مخازن سدها می­باشد. زمانی که مخزن دیگر نتواند خدمت منظور شده از قبل را انجام دهد عمر مفید آن خاتمه یافته است.تا کنون مدلهای متعددی برای شبیه سازی ورود رسوب به مخزن ارایه شده است که اکثر این مدلها بر پایه مشاهدات آزمایشگاهی می باشند. در این مقاله سد اکباتان  به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. ابتدا با استفاده از اندازه گیریهای مشخصات جریان در رودخانه اصلی، معادله پیوستگی رسوب ورودی به مخزن حل شده است. سپس با استفاده از معادله پیوستگی رسوب و چهار معادله انتقال مختلف، مقدار رسوب موثر در کاهش عمر مخزن بدست آمده است. این مقادیرجهت محاسبه کاهش حجم مخزن در یک دوره ۵۰ ساله، بکار رفته است که نشان می­دهد روش انگلند-هنسن در مقایسه با معادلات دیگر از تطابق بیشتری با شرایط واقعی مخزن برخوردار بوده است. در پایان نیز با توجه به شرایط تعادل نهایی، پروفیل کف مخزن بدست آمده است. نتایج نشان می­دهد که پس ازاین مدت رسوب زیادی در پای سد جمع شده و تا ۱۵ متر افزایش ارتفاع ایجاد شده است.

Keywords:

رسوبگذاری , مدل ریاضی , مخزن سد , انتقال رسوب , سد اکباتان