اندکس کیفیت منابع آب (WQI )

زمینه و اهداف: تامین آب سالم یکی از ضروریات حیات موجودات زنده بخصوص انسان می باشد که برای کنترل آن نیاز به کنترل کیفیت با استفاده از تست های آزمایشگاهی و اندکس های مختلف می باشد.برای ایجاد استانداردهای شاخص کیفیت آب در منابع آب (اعم از رودخانه،دریاچه و ...)از کارشناسان مختلف کنترل کیفیت استفاده می گردد که اساساً این شاخص از طریق محاسبه نتایج چندین آزمایش بدست می آید که نشان دهنده سطح کیفیت منابع آب می باشد. اندکس کیفیت آب برای مقایسه کیفیت منابع آب با سایر منابع موجود و همچنین برای تعیین سلامتی یک آبخیز در نقاط مختلف به کار می رود .ضمنا کنترل کیفیت آب برای یک دوره زمانی خاص جهت پی بردن به تغییرات اکوسیستم آبی نیز استفاده می گردد. روش کار: برای تعیین اندکس کیفیت منابع آب اختصاصاً 9 پارامتر که عبارتند از BOD،DO،T.D.S،PH،دما،فیکال کلیفرم،نیترات،توتال فسفات وکدورت می باشند که توسط روش های استاندارد آزمایش می شوند و نتایج در جدول WQI work sheet ثیت شده و سپس با استفاده از نمودارهایی، مقادیر Q value را برای هر پارامترمحاسبه،سپس مقادیر ذکرشده را در فاکتور weighting ضرب می کنیم (این فاکتور در work sheet می باشد)و سپس جواب را در ستون Total ثبت می کنیم. فاکتورweighting اهمیت هر تست را برای کیفیت آب نشان می دهد..در پایان اعداد ستون Total با هم جمع می شوند و overall water quality برای منبع آب مورد نظر تعیین می شود و سپس نتیجه بدست آمده را با مقیاس مربوطه اندکس کیفیت آب در یک محدوده صفر تا 100(صفرتا25ضعیف،26تا50 نسبتاً خوب،51تا70 متوسط،71تا90 خوب ،91تا100بسیارخوب ) مقایسه کرده و رنج اندکس کیفیت آب را برای منبع مورد نظر تعیین می کنیم. برای مثال فاکتور ذکر شده برای فیکال کلیفرم 0/16است و برای نیترات تنها 0/1است بنابراین فیکال کلیفرم در overall water quality مهمتر از نیترات است. بحث و نتیجه گیری: از تجزیه تحلیل اندکس منابع آب می توان پی برد که موجودات آبزی با گونه های مختلف قادر به حیات در اینگونه آب ها می باشند .اندکس با رنج متوسط تنوع کمتری از موجودات آبزی را داشته و اغلب سبب رشد جلبک ها می شود و اندکس نسبتاً خوب از تنوع پائینی از موجودات آبزی برخوردار بوده و احتمالاً با مسائل آلودگی آب مواجه خواهد شد و اندکس در رنج ضعیف تنها تعداد محدودی از موجودات آبزی را داشته و دارای مشکلات کیفی فراوانی می باشد و اندکس ضعیف طبیعتاًغیر قابل قبول بوده و نمی توان برای مصارف مختلفی از جمله تفریحی استفاده کرد. ضمنا از اندکس کیفیت آب برای کنترل مصارف نفریحی،آشامیدنی وغیره منابع آب استفاده می گردد. که در اصل مقاله بصورت کامل در خصوص اندکس کیفیت منابع آب توضیحات لازمه داده شده است.

Keywords:

اندکس , منابع , آب