بررسی روند تغییرات دمای متوسط سالانه در ایران

پژوهش های انجام شده در سطح جهان به طور عمده بیانگر افزایش تدریجی در دمای متوسط است. با این وجود گزارش هایی مبنی بر کاهش درجه حرارت نیز وجود دارد. در این پژوهش روند تغییرات دراز مدت دمای متوسط سالانه در ۳۴ ایستگاه سینوپتیک ایران (۲ ایستگاه در اقلیم سرد و مرطوب، ۱۴ ایستگاه در اقلیم معتدل و مرطوب، ۱۱ ایستگاه در اقلیم استپی و ۷ ایستگاه در اقلیم بیابانی- بر اساس اقلیم بندی کوپن) با دوره آماربرداری حداقل ۳۰ ساله، به روش کمترین مربعات خطا و روش من- کندال مورد بررسی قرار گرفت (روش والد - وولفوویتز منجر به نتایج متفاوتی شد). نتایج نشان داد که در ۵۹% ایستگاه ها تغییرات دما دارای روند مثبت و در ۴۱% ایستگاه ها دارای روند منفی می باشد. با درنظر گرفتن سطح معنی داری، سه ناحیه روند مثبت، منفی و بدون روند در ایران تشخیص داده شد. به نظر نمی رسد که توزیع جغرافیایی این ایستگاه ها از یک الگوی مشخص تبعیت کنند. نتایج بررسی در دوره مشترک آماری (۱۹۶۸-۱۹۹۸) نشان داد که در ۶۸% ایستگاه ها روند مثبت و در۳۲% روند منفی حاکم است. توزیع جغرافیایی ایستگاه ها در این حالت با حالت قبل بعضا تفاوت هایی را نشان می دهد و در این حالت نیز نمی توان الگوی جغرافیایی خاصی را بر آنها مترتب نمود. در این حالت و در سطح معنی داری ۵ درصد، ۴۴، ۱۵ و ۴۱ درصد از ایستگاه ها به ترتیب روند مثبت، منفی و بدون روند را از خود نشان دادند. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که بیشتر مناطق در سال های آتی با افزایش دما روبه رو خواهد بود. هرچند شیب خط روند دراز مدت دمای متوسط سالانه در برخی از ایستگاه های به لحاظ آماری معنی دار نشده است، ولی مثبت بودن این شیب بیانگر افزایش دماست.

Keywords:

Temperature , Climate , Time trend , Iran , درجه حرارت , اقلیم , روند زمانی , ایران