تاثیر صفات مادری در برآورد وراثت پذیری و تعیین عوامل محیطی موثر بر صفات

در این پژوهش تعداد ۱۱۸۲، ۱۰۹۹ و ۱۰۹۹ رکورد مربوط به صفات وزن تولد، افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری و وزن شیرگیری بره های گوسفند کرمانی استفاده شد. این اطلاعات در طی ۵ سال ( ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶) در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند کرمانی شهر بابک جمع آوری شده بود. اثر سال تولد، سن مادر و جنس بره بر کلیه صفات معنی دار بود. نوع تولد تاثیر معنی داری بر وزن تولد بره ها نداشت ولی اثر آن بر دو صفت دیگر معنی دار بود. برای برآورد مولفه های (کو)واریانس و پارامترهای ژنتیکی از مدل دام یک متغیره و دو متغیره و روش حداکثر درست نمایی محدود شده استفاده شد. براساس مناسب ترین مدل دام برازش یافته، وراثت پذیری مستقیم وزن تولد، افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری و وزن شیرگیری به ترتیب ۰۶/۰ ± ۱۰/۰ ، ۰۸/۰± ۲۱/۰ و ۰۹/۰ ± ۲۲/۰ و وراثت پذیری مادری برای سه صفت فوق به ترتیب ۰۴/۰± ۲۷/۰، ۰۵/۰ ± ۱۵/۰ و ۰۵/۰ ± ۱۹/۰ برآورد شد. هم بستگی ژنتیکی مستقیم و فنوتیپی بین وزن تولد- افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری، وزن تولد- وزن شیرگیری و افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری- وزن شیرگیری به ترتیب ۸۵/۰ و ۴۱/۰، ۸۲/۰ و ۴۸/۰ و ۹۹/۰ و ۹۹/۰ برآورد شد. عدم حضور اثر مادری در مدل دام سبب برآورد بیش از حد وراثت پذیری مستقیم شد. بنابراین اثر مادری یک منبع مهم تنوع برای صفات رشد اولیه در گوسفند کرمانی است و در صورتی که از آن صرف نظر شود، باعث ارزیابی ژنتیکی ناصحیح بره ها می شود.

Keywords:

Maternal effect , Environmental factors , Genetic parameters , Early growth traits , Animal model , Kermani sheep , اثر مادری , عوامل محیطی , پارامترهای ژنتیکی , صفات رشد اولیه , مدل دام , گوسفند کرمانی