فقدان نگارش ونگرش صحیح نقادانه در تقریر اصول نحوی نقد فرم و محتوا در کتاب ثوره نحویه فی هیئه تعلیقه استدلالیه علی مغنی الادیب (انقلابی نحوی بر مبنای ارائه رویکردی استدلالی به کتاب مغنی الادیب)

نقد به مثابه فرایند جراحی متون ادبی، در صدد پی­جویی و رصد گرانیگاه­های ضعف آثار علمی و به دنبال آن برجسته­سازی نقاط قوت وابراز وجوه ایجابی آن، و در نهایت تضمین سلامت فرمی ومحتوایی آثار علمی است. چنانکه از معانی نقد در لغت عرب دانه­برداشتن پرنده و منقارزدن او برای برداشتن دانه­های سالم وکنارنهادن دانه­های معیوب وفاسد است. دانش نحو نیز به عنوان یکی از مفاتیح مهم علوم زبانی سلاح راهبردی کاوشگران متون ادبی، وهمواره مطمح نظر اندیشمندان برای ارائه نقد ونگارش در باب تصنیفات علمی بوده است. کتاب مورد نقد تلاشی است برای مستدل­سازی برخی عناوین نحوی مطرح­شده در کتاب "مغنی الادیب" که خود نسخه نونگاشته­ای از "مغنی اللبیب" ابن­هشام انصاری است. این پژوهش بر مبنای روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته ونتایج آن حاکی از آن است که تقریبا اثری از نوگرایی در استدلال، و ارائه رویکردی اجتهادی، متقن و اقناعی در اثر مذکور به چشم نمی­خورد. تقریراتی که ایشان تحت عنوان "انقلاب نحوی" از آن یادکرده عموما یا عاری از صحت بوده، ویا نقل وجانبداری از یکی از آرای مشهور پیشینیان آن هم بدون ذکر رای آن­هاست، ویا انتساب برخی از این آراء به خود تحت عنوان استدلال جدید و ابداع نحوی نویسنده است. ریتم کتاب نیز کند، یکنواخت وملال­آور بوده وجلوه جاذبی از لحاظ نگارش وپردازش شکلی ندارد. کتاب ثوره نحویه عموما یک اثر شبه­علمی غیر مستند و بدون پشتوانه­سازی است که کاملا از نظام ارجاع و احاله به دور بوده و در واقع نسخه ناپایدار و ضعیف­شده­ای از منابع مهم موجود در این زمینه است.

Keywords:

نگرش نقادانه , استدلال نحوی , نقد بلاغی , کتاب ثوره نقدیه