تعیین ضریب زبری پوشش گیاهی در سواحل رودخانه ها و دشت های سیلابی در حالت غیر مستغرق

به دلیل انعطاف پذیری پوشش گیاهی واقع در سواحل رودخانه ها و دشت های سیلابی، ضریب زبری در این مناطق متغیر بوده و تابعی از مشخصات جریان و خصوصیات پوشش گیاهی است. به دلیل وجود سازه های مهمی مانند ایستگاه های پمپاژ آب، جاده ها ، تصفیه خانه های آب و فاضلاب، استخرهای پرورش ماهی و میگو در کنار رودخانه ها و احداث سازه هایی مانند پل ها و بندهای انحرافی روی آن ها شناخت رفتار رودخانه به ویژه اثر پوشش گیاهی روی ضرایب زبری و به تبع ظرفیت عبور جریان از اهمیت بالایی برخوردار است. بدین منظور این تحقیق برای به دست آوردن روابط و مقادیر مناسب ضریب زبری پوشش گیاهی در سواحل رودخانه ها و دشت های سیلابی در حالت غیر مستغرق انجام شد. برای انجام تحقیق ابتدا با شناسایی و انتخاب پارامترهای موثر بر جریان شامل نوع پوشش گیاهی، سرعت جریان، نسبت استغراق، درصد تراکم و سطح جذب اندازه حرکت با استفاده از تجزیه و تحلیل ابعادی روابط بین ضرایب زبری و پارامترهای بدون بعد به دست آمد. سپس با انجام ۱۸۲ آزمایش روی یک فلوم آزمایشگاهی تاثیر هر یک از پارامترهای موثر بر جریان روی ضریب زبری مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از نتایج آن ها، روابط به دست آمده از تجزیه و تحلیل ابعادی واسنجی شد. از نتایج تحقیق می توان به امکان محاسبه­ی ضرایب زبری با داشتن پارامترهای فوق اشاره نمود. این ضرایب با افزایش سرعت جریان به صورت غیر خطی و شدید کاهش می یابند؛ به عنوان مثال در اثر تغییر سرعت از ۲/۰ به ۲ متر بر ثانیه ضریب زبری مانینگ به یک سوم حالت اول کاهش می یابد. اما کاهش مقدار ضریب زبری با کم شدن نسبت استغراق و درصد تراکم پوشش گیاهی در مقایسه با افزایش سرعت کم بوده و روند کاهش آن خطی است؛ به صورتی که در اثر تغییر از یک رده تراکم بیش تر به تراکم کم تر مقدار آن حداکثر ده درصد کاهش می یابد.

تعیین ضریب زبری پوشش گیاهی در سواحل رودخانه ها و دشت های سیلابی در حالت غیر مستغرق Keywords:

ضرایب زبری , پوشش گیاهی , انعطاف پذیری , غیر مستغرق