بررسی تاثیر مالوفات ذهنی پیرنیا در ریشه یابی واژگان اصول معماری ایرانی_اسلامی

محمد­ کریم­ پیرنیا از بارز­ترین تاریخ ­پژوهان معماری ­ایرانی است که توانست با بهره از هوش ­زبانیخود، مانیفست۱ معماری ­ایرانی را بنویسد و تفکری پایبند به این معماری پایه­گذاری نماید. او اعتقاد داشت که معماری ­ایرانی­-اسلامی با توجه به عیار خود همواره حرفی برای گفتن دارد، ولی در این حین وفور و هجمه معماری­ غرب، معماری این سرزمین را وارد ورطه­های سهمگین و دچار خودباختگیماهیتی کرد. لیکن، سیل غرب­­زدگی توسط قلم­­فرسایی تعدادی از پژوهشگران ایرانی تا حدودی عقب ­نشینی کرده و دست از طغیان ­بلامعارض خود برداشت، در این میان اشخاصی چون سلطان زاده، کسمایی، شاطریان، بیدهندی، نادری و... پایه­ و اساس معماری ایرانی-اسلامی را زنده نگاه داشتند و جنبه­های ­انشایی آن را احیا نمودند و تعدادی نیز کوشیدند تا این جنبه­های انشایی را در قالب خبری به منصه ظهور برسانند. حال تلاش بر آن است که با بهره­گیری از روش تفسیری-تاریخی و پی بردن به روش میدانی پیرنیا در جهت کشف واژگان محلی به کمک مردم و دانش­آموختگان در قالبی تفسیرگرا به ریشه­یابی این واژگان دست­یافت، واژگانی محلی و بوم­آورد که با برداشت­های ذهنی پیرنیا در باب معماری ایرانی-اسلامی در موازنه کامل قرار داشته تا بتوان به خروجی جهت­مندی در باب این واژگان در قالب اصول معماری این مرز و بوم پی برد، تا در این مسیر بتوان به پاسخ پرسشی چون، مالوفات ذهنی پیرنیا چگونه در جهت تدوین واژگانی بوم آورد توانسته به اصول معماری ایرانی-اسلامی مبدل شود، دست یافت؛ زیرا ایشان هیچ­گاه به شیوه و روش تدوین این اصول به شکل اخباری تاکید ننمود و در چارچوب تنظیم آنها در قالب انشایی سعی کرد راه را فراروی پژوهشگران و معماران آتی باز­گذارد تا آنها با بهره­ از قدرت تحلیل و استنتاج ­فکری خود بتوانند تلفیقی مابین این اصول با عرصه ساختاری فضایی امروزی ایجاد نمایند که این خود در حفظ مانیفست ارائه شده و تکامل آن در گذر زمان موثر بوده تا معماری این مرز و بوم را به استیلای خودش برساند و در جلوگیری از رشد معماران بی­وطن تاثیرگذار باشد.

Keywords:

کلید واژه ها: معماری ایرانی , مانیفست , مالوفات ذهنی , محمد کریم پیرنیا