روند و پیش بینی سری زمانی بروز سرطان پستان در استان قزوین از سال ۱۳۸۶ لغایت ۱۳۹۵

مقدمه: سرطان پستان شایع­ترین سرطان زنان و دومین علت مرگ در کل جهان می­ باشد. مطالعه حاضر به منظور بررسی روند شناسایی تعداد موارد جدید سرطان پستان و پیش­ بینی وقوع آن در آینده با تحلیل سری زمانی انجام شد. روش بررسی: مطالعه حاضر یک بررسی مقطعی در طی سال های ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۹۶ به منظور پیش بینی الگوی موارد جدید سرطان پستان با استفاده از سری زمانی مدل خود رگرسیون ادغام شده با میانگین متحرک (ARIMA) در استان قزوین است. برای نشان دادن روند و ارائه پیش­ بینی برای یک سال آینده سرطان از مدل سری­ های زمانی Box-Jenkins و روش­ های تشخیص و ارزیابی آن استفاده شد. جهت توصیف و برازش مدل­ های مناسب، از نرم افزار آماری R نسخه ۳/۶/۳ استفاده شد. یافته ها: بین سال های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۵ تعداد ۱۲۲۹ بیمار جدید ثبت شده است (میانگین (انحراف معیار) ماهانه ۲۴/۱۰(۰۳/۱) مورد). هرچند روند کلی تعداد خام موارد جدید سرطان پستان در طول زمان افزایشی می­ باشد ولی تغییر مشاهدات در طول زمان به صورت افزایشی و کاهشی بوده است بر اساس نتایج آزمون بارتلت، واریانس­ های داده ­های این سری زمانی سرطان ثابت نبودند. همچنین بر اساس نتایج آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، داده ­های سری سرطان پستان نرمال نبودند. از بین مدل­ های بررسی شده، مدل (۱، ۱، ۱) ARIMA به دلیل کمتر بودن معیار AIC نسبت به مدل­ های دیگر، انتخاب شد و این مدل به عنوان مدل نهایی برای پیش­بینی سرطان پستان برای یک سال آینده انتخاب شد. فاصله اطمینان مقادیر پیش­ بینی شده نسبتا باریک بوده که مناسب بودن مدل نهایی را در پیش ­بینی نشان می ­دهد. نتیجه گیری: تحلیل سری زمانی ابزاری کارا جهت مدل­ سازی داده ­های گذشته و آینده تعداد خام موارد جدید سرطان پستان در استان قزوین می­ باشد. شاخص­ های نیکویی برازش مدل نشان داد مدل باکس­ جنکینز مدل قابل اتکایی برای برازش به داده­ های مشابه می ­باشد.

Keywords:

Breast Cancer , Seasonal Trend , Time Series Analysis , Iran , سرطان پستان , روند فصلی , تحلیل سری زمانی , ایران