تبیین تاثیر شبکه های اجتماعی بر رویکرد مشارکت ورزشی (مطالعه مقطعی دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان)

مقدمه و هدف: با این وجود در ایران، شبکه های اجتماعی توجه کمتری به دختران ورزشکار ایرانی کرده و بیشتر بر فعالیت هایورزشی مردان متمرکز شدهاند. البته توجه به این نکته نیز ضروری است که اکثر دختران ورزشکار نیز تمایلی به تمرکز شبکه هایاجتماعی بر فعالیت های خود ندارند زیرا این درنهایت میتواند بر زندگی شخصی ایشان تاثیر گذارد یا مقایسه نامطلوب آنها با مردانختم می شود (فینک، ۲۰۱۵). همچنین تمرکز شبکههای اجتماعی بر فعالیت دختران ورزشکار در ایران، به دلیل محدودیت هایپوششی و اعتقادات مذهبی، معمولا در اذهان عمومی مورد استقبال زیادی قرار نمیگیرد و تصویر مطلوبی از مورد نمایش قرارگرفتن فعالیت ورزشی دختران وجود ندارد. این درحالی است که همانند مردان، شبکه های اجتماعی می توانند تاثیرات مثبت بسیارزیادی بر فعالیت دختران و سلامت جامعه داشته باشند (پتی و پوپ، ۲۰۱۸). از طرفی دیگر با توجه به کم تحرکی و کاهش سن ابتلابه بیمارهای ناشی از سبک زندگی (فینک، ۲۰۱۵)، مشارکت در فعالیت های ورزشی به ویژه برای دختران بیش از پیش اهمیت یافتهاست. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی بر رویکرد مشارکت ورزشی دختران دانشجو در دانشگاه علوم پزشکیاصفهان انجام شد.روش تحقیق: مطالعه مقطعی موجود یک پژوهش همبستگی- علی و از نظر استراتژی های پژوهش، پیمایشی بود. برای جمع آوری اطلاعات پیرامون ادبیات موضوعی و پیشینه پژوهش نیز، از روش کتابخانه ای استفاده گردید. برای جمع آوری اطلاعات از اعضاینمونه آماری از پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تشکیلمیداد که ۵۶۳۳ نفر در سال ۱۳۹۷ مشغول به تحصیل بودند. طبق جدول مورگان حجم نمونه جامعه شش هزار نفری برابر با ۳۶۱نفر است. با درنظرگرفتن مسائلی نظیر احتمال بازنگرداندن بعضی از پرسش نامه ها یا غیر قابل استفاده بودن برخی از آن ها، تعداد۳۸۰ پرسشنامه میان دانشجویان دختر در نیمسال دوم دوره تحصیلی سال ۱۳۹۷ در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که به روشتصادفی به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند، توزیع شد. در نهایت ۳۶۰ پرسشنامه صحیح که به صورت کامل تکمیل شده اند،بازگردانده شدند که در تحلیل نهایی مورد استفاده قرار گرفتند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته تاثیر شبکه-های اجتماعی بر رویکرد مشارکت ورزشی دختران مشتمل بر ۱۶ گویه و ۴ شبکه اجتماعی (تلگرام، اینستاگرام، واتساپ و سروش)صورت گرفت. پرسشنامه های در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول که شامل اطلاعات جمعیت شناختی نظیر سن، وضعیتتاهل و مقطع تحصیلی دانشجویان بوده است و بخش دوم که شامل سوالهای هر یک از متغیرها می باشد که با طیف پنج گزینه-ای لیکرت مورد اندازهگیری قرار گرفته اند. برای تعیین روایی، پرسشنامه پس از تهیه به رویت و تایید ۱۵ نفر اساتید تربیت بدنی وحوزه آی تی رسید (روایی صوری و محتوایی)، پس از آن پایایی آلفای کرونباخ با استفاده از مطالعه مقدماتی بر روی ۳۰ نفر ازافراد جامعه ارزیابی و سنجیده شد. پایایی ترکیبی، و آلفای کرونباخ بیش از ۷ / ۰ (داوری و رضازاده، ۱۰،۲۰۱۴) و میانگین واریانساستخراجی بیش از ۵ / ۰ (کرنباخ، ۸،۱۹۵۱) مناسب در نظر گرفته شد. یافته ها: اساتید روایی صوری و محتوایی پرسشنامه را تایید کردند و پایایی پرسشنامه با استفاده از الفای کرونباخ ۹۴۶ / ۰ به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که شبکه های اجتماعی بر مشارکت ورزشی دختران تاثیر معناداری داشت (تی= ۱۹۱ / ۲۸ و پی <۰۰۱ / ۰ ) که این تاثیر به واسطه جذب حمایت مالی، افزایش اطلاعات، شکل گیری هویت شخصی و بهبود تعاملات اجتماعی صورت گرفت.همچنین شبکه های اجتماعی بیشترین تاثیر را بر بعد هویت شخصی از مشارکت ورزشی (۹۴۴ / ۰=پی) و پس از آن به ترتیب بر ابعاداطلاعات، حمایت مالی و تعاملات اجتماعی که تمامی اینها عوامل تشکیل دهنده رویکرد مشارکت ورزش دختران دانشجو دردانشگاه علوم پزشکی اصفهان بودند. نتیجه گیری: عوامل مختلف میتوانند بر انگیزه دختران در شرکت در فعالیتهای ورزشی اثر مثبتی یا منفی داشته باشند؛ عوامل انگیزه دهنده مشارکت شامل عوامل بهداشتی و تندرستی (احمدی و کارگر، ۱۳۹۲)، عوامل روانی- اجتماعی (ثروپ، ۲۰۱۷)، وپیشگیری و درمان بیماری های و مشکلات مختلف (ثروپ، ۲۰۱۷) می باشد؛ و عوامل بازدارنده مشارکت شامل: کمبود حمایتاجتماعی (احمدی و کارگر، ۱۳۹۲. بویل و هلینس، ۲۰۱۴)، عدم توجه رسانه ها (احمدی و کارگر، ۱۳۹۲)، عامل مسئولیت (احمدی وکارگر، ۱۳۹۲)، مسایل خانوادگی و فرهنگی (احمدی و کارگر، ۱۳۹۲ . بویل و هلینس، ۲۰۱۴)، تفاوت های جنسیتی (احمدی وکارگر، ۱۳۹۲)، مسایل فردی و شخصی (احمدی و کارگر، ۱۳۹۲ . ثروپ، ۲۰۱۷ . بویل و هلینس، ۲۰۱۴)، و عامل اقتصادی (احمدی وکارگر، ۱۳۹۲ . بویل و هلینس، ۲۰۱۴) است. از میان عوامل فردی و اجتماعی، انگیزه، میل به موفقیت، آمادگی، رهایی انرژی، عواملموقعیتی، تفریح و سرگرمی، گرایش به فعالیت گروهی، دوستیابی، تمایل به کارگروهی و تیمی به عنوان عوامل تاثیرگذار برمشارکت ورزشی دختران معرفی شدند (وانگ و لیو و بین و یان، ۲۰۱۱). نتایج این پژوهش نشان میدهد که می توان با استفاده ازشبکه های اجتماعی بر افزایش میزان اطلاعات ورزشی دختران، سهولت در برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی، ایجاد هویتشخصی و جذب حمایت مالی جهت فعالیت های ورزشی، تاثیر گذاشت و بدین ترتیب میزان مشارکت ورزشی دختران را افزایش داد.

Keywords:

شبکه های اجتماعی , مشارکت ورزشی , دانشگاه علوم پزشکی , جوانان , هویت شخصی