شان و منزلت حسن و زیبایی در نظرگاه شیخ شهید (بررسی آراء فلسفی سهروردی در باب جمال و کمال هنری)

هنر چشمه زاینده است و دولت پاینده، وگر هنرمند از دولت بیفتد غم نباشد که هنر در نفس خوددولت است". شیخ شهاب الدین سهروردی ملقب به شیخ اشراق، از اندیشمندان و فیلسوفان مسلمان استکه مبانی نظری و فلسفی خود را بر پایه حکمت نوریه و اشراقی بنا نموده است. در آراء شیخ اشراق،تعابیر و مفاهیمی چند، همچون "نور"، "رمز و نمادپردازی" و "حسن و زیبایی" مشهود و مبرهن استکه زمامدار پیشبرد اهداف وی در جهت اظهار و القای مفاهیمی گران از تجربیات و کشفیات ذوقی-شهودی ایشان و تشریح جمال و کمال نورعلینور یا به تعبیری "نورالانوار" می باشد. در این پژوهشمحققان به دنبال بررسی تجریدی مفاهیم سه گانه فوق و تشریح ارتباط آنها با مقوله هنر و حکمت آن ودر جستوجوی پاسخ به سوال محوری و بنیادین این پژوهش می باشند؛ که "نحوه درک و تفسیر حکمتو منزلت هنر و آثار هنری بر پایه حکمت اشراقی" است. برای احقاق این مهم در روند پژوهش از مطالعهو بررسی منابع کتابخانه ای و شرحیات گذشته و تفاسیر گوناگون بر گفته های سهروردی بهره گرفته شدهاست و با توصیف و تحلیل منابع مختلف و مقایسه و تطبیق نظرات منطبع، مطالبی بر نحوه برقراریارتباط فلسفه شیخ و شرح نظر وی بر هنر و آفرینش شیرازه آثار هنری درج شده است. در آخر پس ازبررسی مولفه های یاد شده به این نتایج دست می یابیم که در تعریف اشراقی، اثر هنری وظیفه نوعیواسطه را بر عهده دارد، زیرا با زبانی نمادین و غیر صریح و با رمز و اشارت، دریافت های شیرین شهودی رااز قلمرویی متعالی منعکس می کند، قلمرویی که هنرمند از طریق تخیل خود بدان راه یافته و رقیقه ورشحه ای جز تجلی حقیقت بر جان هنرمند و اثر هنری او نخواهد بود و این کشف، تجلی واحدی است کهدر محتوا و قالب اثر هنری وی ظاهر می شود.

Keywords:

حکمت هنر , حسن و زیبایی , جمال و کمال , نور , رمز