اصول و معیارهای طراحی ساختمان در رویکرد پدافند غیرعامل

برخورداری از ایمنی در همه سطوح یکی از نیازهای ضروری زندگی فردی و اجتماعی انسان ها است. عدم وجود ایمنی و یا ناپایدار بودن شرایط ایمنیف موجب خواهد شد تا پیوسته سلامت جسمی و روحی انسان ها در معرض خطر قرار داشته باشد. نهادهای ذی ربط بین المللی، کشورمان ایران را در زمره ده کشور اول حادثه خیز طبیعی جهان می دانند. زلزله، سیل، رانش زمین و ... از جمله حوادث طبیعی است که هر از چندگاهی موجب بروز خسارات جانی و مالی در گوشه و کنار کشورمان می شود. از سوی دیگر موقعیت کشورمان در جغرافیایی سیاسی جهان به گونه ای است که حفظ آمادگی های لازم برای مواجهه با هرگونه تهدید بالفعل و بالقوه را ضروری و اجتناب ناپذیر می سازد. تمهیداتی که تاکنون ذیل عنوان پدافند غیرعامل در سطح جهان اندیشیده شده مشخصا با هدف تامین حداکثر شرایط ایمنی برای ساکنان مراکز زیست و از جمله شهرها بوده است. ساکنان شهرها پیوسته در معرض انواع خطرها قرار داشته و اگر کمترین غفلتی صورت پذیرد، خسارات جبران ناپذیری به بار خواهد نشت. اگرچه در ابتدا تامین ایمنی در پدافند غیرعامل، فعالیت های نظامی را مد نظر داشت ولی ابعاد آن به مرور توسعه یافت و امروزه ایمنی در همه وجوه زیستی، اقتصادی، سایبری، پرتوی و کالبدی مورد توجه قرار دارد. رعایت الزامات مربوط به پدافند غیرعامل در بخش کالبدی یعنی ساختمان ها و شهرها از مهمترین و حساس ترین موضوعات است که بیش از سایر بخش ها مورد توجه و عنایت قرار داشته و تاکنون تمهیدات بسیاری برای آن در ایران و جهان اندیشیده شده است. در این مقاله به اصول و معیارهای پدافند غیرعامل در معماری نگاهی انداخته شده و نکاتی چند در قالب راهکارها و پیشنهادات مورد اشاره قرار می گیرد.

Keywords:

پدافند غیرعامل , اصول طراحی و معماری , راهکارها و پیشنهادات طراحی