ارزیابی کمی وکیفی کاربری اراضی و مکان گزینی بهینه در محلات شهری (مطالعه موردی: محله قم نو، شهر قم، ایران)

برنامه ریزی کاربری اراضی " مجموعهای از فعالیتهایی است که محیط انسانی را مطابق خواسته ها و نیازهای جامعه شهری سامان میبخشد و این مقوله هسته اصلی برنامه ریزی شهری را تشکیل می دهد. دسترسی عادلانه به کاربریهای شهری و استفاده بهینه از آنها، یکی از مولفه های اساسی در توسعه پایدار و عدالت اجتماعی است پس در واقع برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، چگونگی نحوه استفاده، توزیع، حفاظت، ساماندهی مکانی – فضایی فعالیتها و عملکردهای شهری را بر اساس خواست و نیازهای جامعه شهری، بررسی می کند. در این پژوهش با هدف ارزیابی کمی و کیفی کاربری اراضی شهری و تقویت و توزیع مکان گزینی بهینه "محله قم نو" مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و بر این اساس ابتدا به ارزیابی کمی و کیفی کاربری های محله قم نو پرداخته و سپس به طور خاص به ارزیابی کمی شاخص های کاربری اراضی (جدول سرانه) با هدف مشخص شدن، کمبود کاربریهای محله در جهت ارزیابی کیفی یعنی بررسی چهار ماتریس سازگاری، مطلوبیت، ظرفیت و وابستگی با بهره گیری از طرح تفضیلی شهر و مطالعات میدانی و پرسشنامه و با استفاده از نرم افزار ARC GIS بررسی شده است. نتایج حاصل از تحلیل یافته ها بیانگر آن است که کمبود سرانه ها در اکثر کاربریها وجود دارد و این محله با بررسی کیفی از لحاظ چگونگی استقرار کاربری ها تفاوت چشمگیری را نشان میدهد. به طوری که در اکثر محله به علت وجود کاربری ناسازگار یا عدم وجود بعضی کاربری وابسته به کاربریهای دیگر باعث عدم توزیع بهینه کاربری در این محله شده است. پس بمنظور بهینه نمودن کاربریهای جدید با توجه به استانداردها و کارکردهای مورد نیاز، این نقاط کارکردی پیشنهاد و بصورت نقشه تولید شد که برای استقرار کاربریهای جدید در این محله بایستی در اولویت بکار گرفته شود.

Keywords:

برنامه ریزی , ارزیابی کمی و کیفی , کاربری اراضی شهری , مکان گزینی , محله قم نو