کارآمدی دانش ریشه شناسی در تبیین غرض دانش وجوه و نظائر (مطالعه موردی واژگان حق و قسط)

Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 319

This Paper With 22 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KGY-11-24_005

تاریخ نمایه سازی: 19 مرداد 1400

Abstract:

دانش وجوه و نظائر، یکی از کهن­ترین دانش­های تفسیری است. پژوهشگران در تبیین غرض و فایده این علم و نیز، در ارائه تعریفی جامع و مانع از آن، اختلاف نظر جدی دارند. در کتب وجوه و نظائر، روشن نیست که واژگان دقیقا بر چه مبنایی انتخاب شده­ و نحوه ارتباط وجوه معنایی ذکر شده در این کتب، به چه شکل قابل ترسیم است. وجوه معنایی در این کتب، دچار آمیختگی مفاهیم و مصادیق است. در این پژوهش با روش مطالعه تطبیقی و ریشه شناسی، تلاش شده است تا دغدغه واضعان این علم، با توجه به اهمیت و جایگاه معنای محوری، در فهم مفردات قرآن کریم تبیین گردد. معنای محوری معنایی است که در مشتقات مختلف یک واژه و در مراحل مختلف حیات واژگان، به عنوان یک رابط اشتقاقی می­تواند معانی مختلف واژگان را ذیل یک معنا جمع کند. این مساله به صورت عملی در دو ریشه «حق» با کاربردهای بسیار متنوع با معنای محوری «وجود» و ریشه «قسط» در کاربردهای معنایی متضاد، با معنای محوری «تصلب» تبیین گردید.  

Authors

بی بی زینب حسینی

استادیار گروه الهیات دانشگاه فرهنگیان، تهران

علیه رضاداد

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، تهران

محمدعلی کاظمی تبار

استادیار گروه الهیات دانشگاه فرهنگیان، تهران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ۱.ابن تیمیه، عبدالرحمن بن محمد؛ رسائل و فتوی ابن تیمیه؛ ...
  • ۲.ابن جنی، ابی الفتح عثمان؛ الخصائص؛ بیروت: دارالهدی، بی تا ...
  • ۳.ابن جوزی، جمال الدین؛ نزهه الاعین النواظر؛ حیدرآباد: دائره المعارف ...
  • ۴.ابن درید، محمد بن حسن؛ جمهره اللغه؛ بیروت: دارالعلم الملایین، ...
  • ۵.ابن شجری، هبه الله؛ ما اتفق لفظه و اختلف معناه؛ ...
  • ۶.ابن فارس، احمدبن فارس؛ صاحبی فی فقه اللغه العربیه؛ ...
  • ۷.ابن منظور، محمد بن مکرم؛ لسان العرب؛ بیروت: دار صادر، ...
  • ۸.ابوالقاسمی، محسن؛ ریشه شناسی؛ تهران: انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴ش ...
  • ۹.ابوطیب لغوی، عبدالواحد بن علی؛ الاضداد فی کلام العرب؛ دمشق: ...
  • ۱۰.احمد علام، عبدالعزیز؛ فی علم اللغه العام؛ عربستان: مکتبه المتنبی، ...
  • ۱۱.اخوان طبسی، محمدحسین؛ میرحسینی، یحیی؛ «ریشه شناسی تاریخی واژگان و ...
  • ۱۲.اعرجی، علی عباس علیوی؛«المفهوم السیاقی للفظه الحق»؛ مجله القادسیه، ش۴، ...
  • ۱۳.بابایی، علی اکبر؛ مکاتب تفسیری؛تهران: انتشارات سمت، ۱۳۸۱ش ...
  • ۱۴.بابتی، فوال؛ الجذور التاریخیه لمسیره اللغه العربیه؛ بیروت: مکتبه الجامعه ...
  • ۱۵.بروکلمان،کارل؛ فقه اللغات السامیه؛ ترجمه: رمضان عبدالتواب، قاهره: جامعه عین ...
  • ۱۶.بلاسی، محمد سید علی؛ المعرب فی القرآن؛ بنغازی: مجمع الدعوه ...
  • ۱۷.بلخی، مقاتل بن سلیمان؛ الاشباه و النظائر؛ ترجمه: محمد روحانی، ...
  • ۱۸.بعلبکی، رمزی­منیر؛ فقه العربیه المقارن؛ بیروت: دارالعلم للملایین، ۱۹۹۹م ...
  • ۱۹.ابن ابی شیبه، عبدالله بن محمد؛ المصنف؛ ریاض: مکتبه الرشد، ...
  • ۲۰.پاکتچی، احمد؛ «ریشه شناسی واژه قرآنی قیوم»؛مطالعات قرآن و حدیث، ...
  • ۲۱.؛ «معناشناسی قسم در قرآن کریم»؛ مطالعات تاریخی قرآن و ...
  • ۲۲.ترمذی، محمد؛ تحصیل نظائر القرآن الحکیم؛ اسکندیه: دارالوفاء، ۱۹۶۹م ...
  • ۲۳.تمیمی، خمیس عبدالله؛ «المعنی المحوری و علاقته بالاشتقاق»؛ مجله الاستاذ، ...
  • ۲۴.جصاص، ابوبکر رازی؛ الفصول فی الاصول؛ کویت: وزارت الاوقاف، ۱۴۰۵ق ...
  • ۲۵.جفری، آرتور؛ واژه­های دخیل در قرآن مجید؛ ترجمه: فریدون بدره­ای، ...
  • ۲۶.حسن اکرب، عبدالتواب موسی؛ فقه اللغه العربیه؛ قاهره: مکتبه الازهریه، ...
  • ۲۷.حسن جبل، عبدالکریم محمد؛ الدلاله المحوریه فی مقاییس اللغه؛ دمشق: ...
  • ۲۸.حسن جبل، محمد حسن؛ علم الاشتقاق؛ قاهره: مکتبه الآداب، ۲۰۰۶م ...
  • ۲۹.؛ المعجم الاشتقاقی الموصل لالفاظ القرآن الکریم؛ قاهره: مکتبه الآداب، ...
  • ۳۰.حسینی، بی بی زینب؛ «نقش دانش ریشه شناسی در رهیافت ...
  • ۳۱.حییم، سلیمان؛ فرهنگ عبری فارسی؛ اورشلیم: بی­نا، ۱۳۴۴ش ...
  • ۳۲.خطیب، محمد احمد؛ الحرکات الباطنیه فی العالم الاسلامی؛ عمان: مکتبه ...
  • ۳۳.دامغانی،حسین بن محمد؛ قاموس القرآن او اصلاح الوجوه و النظائر؛ ...
  • ۳۴.راجحی، عبده؛ فقه اللغه العربیه؛ بیروت: دار النهضه العربیه، ۱۹۷۲م ...
  • ۳۵.رازی، ابوالفتوح؛ روض الجنان و روح الجنان؛ مشهد: آستان قدس ...
  • ۳۶.راغب اصفهانی، حسین بن احمد؛ مفردات راغب اصفهانی؛ تهران: انتشارات ...
  • ۳۷.رجب وزیر، محمد؛ بین العربیه و اللغات السامیه؛ قاهره: عالم ...
  • ۳۸.رضا، محمد رشید؛ المنار؛ بیروت: دار المعرفه، ۱۴۱۴ق ...
  • ۳۹.زاید، فهد خلیل؛ العربیه بین التغریب و التهوید؛ اردن: دارمکین، ...
  • ۴۰.زرکشی، بدرالدین؛ البرهان؛ بیروت: دار المعرفه، ۱۳۹۱ق ...
  • ۴۱.زیدی، کاصد یاسر؛ فقه اللغه العربیه؛ عراق: جامعه الموصل، ۱۹۷۸م ...
  • ۴۲.سابق، حده؛ الوجوه و النظائر القرآنیه و اثرها فی التفسیر؛ ...
  • ۴۳.سامرایی، ابراهیم؛ التطور اللغوی التاریخی؛ بیروت: دار اندلس، ۱۹۸۳م ...
  • ۴۴.سرخسی. محمد بن احمد؛ المبسوط؛ بیروت: دار المعرفه، ۱۴۱۴ق ...
  • ۴۵.سرمدی، محمود؛ واژگان پژوهی قرآنی تحقیقی در وجوه و نظائر؛ ...
  • ۴۶.سیوطی، جلال الدین؛ الاتقان فی علوم القرآن؛ بیروت: دارالکتاب العربی، ...
  • ۴۷.شاذلی، محمد؛ «النظائر فی القرآن الکریم»؛ اللسان العربی، ش۱، بی ...
  • ۴۸.شافعی، شمس الدین؛ کشف السرائر فی معنی الوجوه و الاشباه ...
  • ۴۹.شناوی، خالد نعیم؛ فقه اللغات العروبیه و خصائص العربیه؛ بیروت: ...
  • ۵۰.شیخ علوان، نعمه الله بن محمود؛ فواتح الهیه؛ قاهره: دار ...
  • ۵۱.صبحی صالح؛ دراسات فی فقه اللغه؛ بیروت: نشر ادب الحوزه، ...
  • ۵۲.صنعانی، عبد الرزاق بن همام؛ تفسیر القرآن العزیز؛ بیروت: ...
  • ۵۳.طبرانی، سلیمان بن احمد؛ التفسیر الکبیر؛ اردن: دارالکتب الثقافی، ۲۰۰۸م ...
  • ۵۴.طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع البیان؛ تهران: ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش ...
  • ۵۵.طوسی، محمد بن حسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ بیروت: داراحیاء ...
  • ۵۶.طیار، مساعد بن سلمان؛ التفسیر اللغوی للقرآن الکریم؛ عربستان: دار ...
  • ۵۷.عبدالتواب، رمضان؛ فصول فی فقه اللغه؛ قاهره: مکتبه خانجی، ۱۴۰۹ق ...
  • ۵۸.عبدالعالی، عبدالوهاب محمد؛ المعجم التاصیلی الدلالی؛ لیبی: مکتبه الشعب، ۲۰۱۰م ...
  • ۵۹.عبدالهادی، حامد؛ معجم ما اتفق لفظه و اختلف معناه؛ عراق: ...
  • ۶۰.عسکری، حسن بن عبدالله؛ الوجوه و النظائر فی القرآن الکریم؛ ...
  • ۶۱.علوان، حسین جلیل؛ دلاله المفرده القرآنیه فی ضوء منهج الاصل ...
  • ۶۲.عیساوی، عبدالسلام؛ قضایا المعنی فی التفکیر اللسانی؛ تونس: الشرکه التونسیه، ...
  • ۶۳.فتلاوی، ستار عبدالحسین؛ فعل الوجود فی اللغات السامیه؛ دمشق: جامعه ...
  • ۶۴.فراهیدی، خلیل بن احمد؛ العین؛ قم: نشر هجرت، ۱۴۰۹ق ...
  • ۶۵.فوزی، عیسی؛ علم الدلاله؛ مصر: دار المعرفه، ۲۰۱۱م ...
  • ۶۶.فهمی حجازی، محمود؛ زبان شناسی عربی؛ ترجمه: سید حسین سیدی، ...
  • ۶۷.فیرلین، بروج؛ القاموس الموسوعه للعهد الجدید؛ قاهره: مکتبه دار الکلمه، ...
  • ۶۸.فیومی، احمد بن محمد؛ المصباح المنیر؛ قم: موسسه دار الهجره، ...
  • ۶۹.قدوری عبد، حسام؛ تاصیل الجذور السامیه؛ بیروت: دارالکتب العلمیه، ۲۰۰۷م ...
  • ۷۰.قطب معالی، محسن محمد؛ المشتقات و دلالتها فی اللغه العربیه؛ ...
  • ۷۱.قوجمان، ی؛ قاموس عبری عربی؛ بیروت: مکتبه المحتسب، ۱۹۷۰م ...
  • ۷۲.مبارک، محمد؛ فقه اللغه و خصائص العربیه؛ بیروت: دار الفکر ...
  • ۷۳.محامی، مراد فرج؛ ملتقی اللغتین العبریه و العربیه؛ اسکندریه: مطبعه ...
  • ۷۴.محجوب، عبدالمنعم؛ ما قبل اللغه الجذور السومریه للغه العربیه؛ بیروت: ...
  • ۷۵.محیسن، عاطف اسماعیل؛ علم الدلاله دراسه النظریه و التاصیل؛ عمان: ...
  • ۷۶.مزراحی، فیلیکس؛ قاموس عبری عربی؛ بی جا، بی­تا ...
  • ۷۷.مشکور، محمد جواد؛ فرهنگ تطبیقی زبان های سامی؛ تهران: بنیاد ...
  • ۷۸.مصباحی، بیوک؛ حق در قرآن کریم؛ تهران: انتشارات صداقت، ۱۳۷۹ش ...
  • ۷۹.مطرزی، ناصر بن عبد السیده؛ المغرب فی ترتیب المعرب؛ حلب: ...
  • ۸۰.مغربی، عبدالقادر؛ الاشتقاق و التعریب؛ دمشق: مجمع اللغه العربیه، ۲۰۱۵م ...
  • ۸۱.نادری، سعد اسعد؛ فقه اللغه مسائله و مناهله؛ بیروت: مکتبه ...
  • ۸۲.ولفنسون، اسرائیل؛ تاریخ اللغات السامیه؛ مصر: مطبعه الاعتماد، ۱۹۲۹م ...
  • ۸۳.وهدان، عمرو خاطی عبدالغنی؛ فصول فی علم اللغه؛ اسکندریه: موسسه ...
  • ۸۴.هارون بن موسی؛ الوجوه و النظائر فی القرآن الکریم ؛ ...
  • ۸۵.یحیی بن سلام؛ التصاریف تفسیر القرآن مما اشتبهت اسماوه؛ عمان: ...
  • ۸۶.یونس علی، محمد محمد؛ المعنی و ظلال المعنی؛ بیروت: دار ...
  • ۸۷.Jeff A. Benner, The Ancient Hebrew Lexicon of the Bible,united ...
  • ۸۸.Gesenius, William, Hebrew and English Lexicon of The Old Testament, ...
  • نمایش کامل مراجع