تاثیر همزیستی میکوریزایی و کاربرد کودهای آلی بر رنگیزه های فتوسنتزی، عملکرد و محتوای عناصر غذایی آب تره Nasturtium officinalis

چکیده سابقه و هدف: سبزیجات اندمیک طیف گسترده ای از گیاهان هستند که در مناطق مختلف و با نام های متفاوت شناخته و مورد استفاده قرار می گیرند و بومی منطقه هستند. اما گروهی از آن ها که در بیشتر مناطق وجود دارند در مصارف غذایی بیشتر دیده می شوند و بخشی از آنها به عنوان درمان دارویی، آرام بخش و در مصارف بهداشتی و آرایشی کاربرد دارند. این گیاهان به دور از کودهای شیمیایی و زیر نور خورشید رشد می کنند و در مقایسه با سبزی هایی که به روش مصنوعی پرورش می یابند، عطر و طعم متفاوت تری داشته و مغذی تر و طبیعی تر می باشد. کاربرد روز افزون کودهای شیمیایی باعث بروز خسارت جبران ناپذیر زیست محیطی و بهداشتی شده است. این معایب کودهای شیمیایی و هزینه بالای تولید آن ها باعث شده که تولید کودهای زیستی مورد توجه جدی قرار گیرد. این آزمایش با هدف بررسی اثر کودهای آلی (ورمی کمپوست، ورمی واش) و همزیستی میکوریزایی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه آب تره مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۸ تیمار و ۴ تکرار در شهرستان ساری با موقعیت جغرافیایی۵۳ درجه و ۶۳ دقیقه شرقی، عرض جغرافیایی۳۶ درجه و ۸۲ دقیقه شمالی و ارتفاع ۳/۴۳ متر از سطح دریا در سال زراعی ۱۳۹۶-۱۳۹۵ اجرا شد. عوامل آزمایش شامل میکوریزا گونه Glomus moseae در دو سطح (صفر و ۲۰۰ اسپور در گلدان)، ورمی کمپوست در دو سطح (صفر و ۲۰۰ گرم در گلدان) و محلول پاشی ورمی واش در دو سطح (صفر و ۵/۱ لیتر در گلدان-های مشخص شده) بود. صفاتی از قبیل شاخص سطح برگ، کلروفیل a، b ، کلروفیل کل، غلظت عناصر نیتروژن، فسفر ، پتاسیم وزن تر برگ و ساقه تعداد و قطر گل و وزن هزار دانه مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که استفاده از کودهای آلی(ورمی کمپوست، محلول پاشی ورمی واش) و همزیستی میکوریزایی شاخص سطح برگ، وزن هزار دانه، درصد فسفر، نیتروژن و کلروفیلa ،b را در مقایسه با شاهد افزایش داد. تیمار همزیستی میکوریزایی توام با محلول پاشی برگی ورمی واش و کاربرد ورمی کمپوست سبب افزایش ۵۳ درصد وزن هزار دانه، ۲۴۵ درصد نیتروژن ، ۷۲ درصد فسفر و ۶۵ درصد کلروفیل b نسبت به شاهد گردید. با توجه به نتایج به دست آمده، تلفیق تیمار قارچ G. mosseae و محلول پاشی با ورمی واش و کاربرد ورمی کمپوست نتایج بهتری نسبت به سایر تیمارها داشته است. نتیجه گیری: به طور کلی کودهای آلی و زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد آب تره اثر مثبت داشته است کاربرد ورمی کمپوست، چای کمپوست و همزیستی میکوریزایی از طریق در دسترس قرار دادن عناصر غذایی باعث افزایش خصوصیات کمی و کیفی آب تره گردید.

Keywords:

آب تره , سبزی اندمیک , گیاه خوراکی خودرو , گلوموس موسه , ورمی واش