موثرترین علت شکل گیری الگوی حیات مرکزی در معماری بومی نواحی مرکزی ایران(نمونه موردی شهر یزد)

حیاط مرکزی یک الگوی رایج در معماری بومی بافت سنتی مسکونی مناطق مرکزی ایران می باشد. خانه های بومی شهر یزد نیز دارای چنین الگویی بوده که علت اصلی شکل گیری آن چندان آشکار نیست. امروزه علی رغم مهیا بودن شرایط طراحی و اجرای این الگوی حیاط در برخی مناطق، اما مانند سابق استقبال چندانی از این الگو توسط کافرمایان نمی شود. فهم موثرترین دلایل شکل گیری این الگو و اصلی ترین علت آن، به منظور شناخت بهتر معماری بومی و امکان تامین شرایط گسترش این الگو در معماری امروز خانه ها حائز اهمیت است. شناخت دلایل و ریشه های شکل گیری الگوهای اصیل بومی و تطبیق آن با شرایط حال امری ضروری در واکاوی و شناخت بهتر معماری بومی و امکان طراحی و توسعه الگوهای بومی می باشد. نتایج نشان داد عمده دلایل شکل گیری الگوی حیاط مرکزی در ناحیه مرکزی ایران محصول ارتباط تنگاتنگ اقلیم و فرهنگ بوده است. از بررسی عوامل شکل دهنده ویژگی درون گرایی و پیدایش الگوی حیاط مرکزی و تحلیل تحولات امروزی الگوی حیاط خانه ها در قیاس با الگوی بومی گذشته استنباط می شود؛ علی رغم اهمیت بالای سازگاری اقلیمی بنا با بستر و نقش عوامل محیطی موجد این الگو؛ تاثیر عوامل فرهنگی- اجتماعی غالب بوده است. روش تحقیق عوامل شکل دهنده الگوی بومی به صورت توصیفی-تحلیلی صورت گرفته؛ در نهایت به منظور استنباط اصلی ترین علت از روش تحلیل و قیاس تحول الگوی بومی حیاط ها با امروز با بررسی نمونه های موجود در بافت بومی شهر یزد استفاده شده است. جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی بوده است. این مقاله به دنبال بررسی موثرترین دلیل شکل گیری الگوی حیات مرکزی در معماری بومی یزد می باشد.

Keywords:

دلایل شکل گیری , الگوی حیاط مرکزی , درون گرایی , خانه ها , مناطق مرکزی ایران