برنامه ریزی روستایی و نقش آن در مدیریت بحران و کاهش بلایای طبیعی

بلایا و مخاطرات محیطی از دیرباز بعنوان مخرب ترین عوامل آسیب رسان به انسان، جامعه و زیستگاهش مطرح بوده اند. پژوهش و بررسی های انجام شده نشان می دهد بحرانها نفسا تعیین کننده میزان خسارت نیستند. بلکه پاسخ مسئولان به بحران است که میزان خسارتهای وارده را تعیین می کند. مخاطرات طبیعی در مناطق مختلف امروزه یکی از دغدغه های دست اندرکاران و برنامه ریزان است. و در این میان مساکن روستایی با توجه به نوع مصالح و سازه های ساختاری از آسیب پذیرترین مناطق کشور می باشند، لذا اهمیت برنامه ریزی مناسب برای کاهش آسیب پذیری در بروز مخاطرات طبیعی امری ضروری است. برنامه ریزی و طراحی فیزیکی روستاها ، امروزه در کشورهای توسعه یافته به گونه ای است که آثار و نتایج صدمات ناشی از مخاطرات طبیعی را عملا با کاهش مواجه نموده و بهترین مسیر برای رویارویی و مقابله با سوانح و مخاطرات طبیعی می دانند. با توجه به اینکه ایران از نظر توپوگرافی و موقعیت جزء ۱۰ کشور بلاخیز دنیا است. ضعف برنامه ریزی و اجرای طرحهای مختلف روستایی تاکنون خسارات جبران ناپذیری را بر اقتصاد ایران تحمیل نموده است . برنامه ریزی دقیق وحساب شده برای تامین و حفظ شرایط ایمن روستاها در زمان بروز حادثه و تدوین طرحهای کارآمد در زمینه امدادرسانی در مخاطرات طبیعی اهمیت بسیاری پیدا نموده است. عدم توجه به اقلیم و محیط جغرافیایی روستاها در بسیاری از موارد موجب ناکارآمدی برنامه های طراحی شده می شود . به منظور کاهش و یا پیشگیری از مخاطرات طبیعی و آثار آن ، لزوم تدوین طرحهای کاربردی و ... همگام با ضرباهنگ طبیعت در روستاها ضروری و انکار ناپذیر است . زمانی می توان به این نقطه رسید که ایمنی روستاها و ساکنین آن ها به عنوان هدفی اساسی در سطوح مدیریتی و سیاست گذاری کلان کشور مد نظر گرفته شود. طرح هایی که تمامی سطوح جامعه را در بر گرفته و بتواند در سطح منطقه ای و ملی و آمایش سرزمین جنبه های اجرائی داشته باشد . به همین اساس در این مقاله سعی شده با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و با استناد به مبانی نظری برنامه ریزی و توسعه روستایی و شرایط جغرافیایی، شیوه مقابله با مخاطرات طبیعی و کاهش میزان آسیب پذیری های مادی و انسانی جوامع روستایی بررسی و راهکارهای مناسب در این زمینه ارائه تا مسئولین و برنامه ریزان محلی و منطقه ای بتوانند با بهره گیری از آن تصمیمات لازم را در زمان بروز بحران و مخاطرات طبیعی اتخاذ نمایند.

Keywords:

روستا , برنامه ریزی روستایی مدیریت بحران مخاطرات طبیعی