زمین شیمی، زمین دما- فشار سنجی و جایگاه تکتونیکی سنگ های بازیک شمال سرو (شمال غرب ارومیه)

بازالت های کواترنری شمال سرو با ترکیب آلکالی بازالت تا آندزیت بازالتی به صورت گدازه های منشوری و اسکوری در شمال غرب ارومیه و در مرز زون های سنندج - سیرجان و ارومیه - دختر رخنمون یافته اند. کانی های اصلی تشکیل دهنده این سنگ ها شامل الیوین، کلینوپیروکسن، ارتوپیروکسن و پلاژیوکلاز است. تجزیه نقطه ای کانی ها بیانگر ترکیب کریزولیتی در الیوین، دیوپسید تا اوژیت دیوپسیدی در کلینوپیروکسن ، هیپرستن در ارتوپیروکسن و نیز لابرادوریتی در پلاژیوکلازها می باشد. براساس محاسبات و نمودارهای زمین دما-فشار سنجی، دمای تشکیل کلینوپیروکسن در سنگ های آلکالی بازالت و آندزیت بازالتی برابر با ۱۰۰۰ تا ۱۲۵۰ درجه سانتی گراد و فشار برآورد شده آنها کمتر از ۵ کیلوبار است. همچنین محتوی Fe۳+ وتوزیع AlVI-AlIV در کلینوپیروکسن ها به ترتیب نشان از شرایط فشار بخشی نسبتا بالای (گریزندگی) اکسیژن و مقدار آب ماگما به میزان ۱۰% در محیط تبلور آنها دارد. نتایج حاصل از تجزیه شیمیایی سنگ کل بیانگر ماهیت آلکالن و جایگاه تکتونیکی درون صفحه ای این سنگ ها است. به لحاظ تکتونیکی، به نظر می رسد تشکیل این سنگ ها با فرآیندهای پس از بسته شدن کامل اقیانوس نئوتتیس و تصادم قاره ای مرتبط باشد.

Keywords:

نئوتتیس , ارومیه , سرو , گدازه بازالتی , دما-فشار سنجی