تنش فلسفه های سیاسی متافیزیکی و پسامتافیزیکی در یونان

تفکر پسامتافیزیکی به ­مثابه نقد سنت متافیزیکی فلسفه ­ی غرب، در نیمه ­ی دوم قرن بیستم شیوع یافت و برخی این را نشانه ­ی گسست از سنت یونان باستان قلمداد کرده­اند. مسئله ­ی این مقاله، امکان ­های پسامتافیزیکی مستتر در سنت فلسفی یونان است و به این منظور تلاش شده تا با بررسی مناظره­ های فکری میان شاعران و فیلسوفان، ملطیان و الئیان، سوفیست ­ها و سقراط و در نهایت افلاطون و ارسطو، این مهم نشان داده شود که نه ­تنها نمی ­توان کل سنت یونانی را متافیزیکی دانست، بلکه برخی از مولفه ­های تفکر پسامتافیزیکی چونان عقلانیت موقعیت ­مند، اولویت عمل بر نظریه و توجه به وجه استعاری زبان در اندیشه ­ی شاعران حماسی و تراژیک یونانی، سوفیست ها و ارسطو وجود دارد. اهمیت چنین التفاتی این است که تفسیر زمینه ­گرای متون نشان می ­دهد که در کنار نضج خرد ابژکتیو متافیزیکی در یونان، رگه ­هایی از خردهای رقیب سوبژکتیو و رتوریک نیز در اندیشه ­ی برخی از متفکران یونانی وجود دارد و بنابراین تنش میان متافیزیک و پسامتافیزیک که در قرن بیستم به اوج خود رسید، در شرایط تاسیس فلسفه و در سامانه ­ی دانش فلسفی یونان نیز مندرج بوده است؛ امری که به­ طور خاص در نقادی ارسطو بر نظریه­ ی مثل افلاطونی و نیز نظریه ­ی فیلسوف ­شاه او به­ واسطه ی بهره­ گیری از آموزه ­های حماسه­ سرایان، تراژدی ­نویسان و سوفیست ­ها قابل آزمون است.

Keywords:

پسامتافیزیک , متافیزیک , فرونسیس , پراکسیس , پوئسیس