تحلیل تطبیقی «حقوق و شخصیت زن» در داستان و فیلم نامه «شبهای روشن»، نوشته داستایوفسکی و سعید عقیقی

ادبیات و سینما، دو شاخه هنری محسوب می­شوند که همواره دارای تعاملات و روابط تنگاتنگی با یکدیگر بوده­اند. تاثیرپذیری این دو، سبب خلق آثاری درخور، چه درزمینه ادبیات و چه درزمینه سینما شده است. فیلم نامه «شب­های روشن» در اوایل دهه هشتاد خورشیدی توسط «سعید عقیقی» تحت تاثیر داستان بلند «فئودور داستایوفسکی» با همین نام نوشته شد. زن و احساسات عاشقانه او، محور اساسی این دو اثر محسوب می­شوند. در این تحقیق با توجه به تفاوت­های زمانی، مکانی و فرهنگی میان دو اثر موردنظر و ارتباطات، اشتراکات و افتراقات تاریخی و فرهنگی دو کشور ایران و روسیه، از منظر مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، به بررسی شباهت­ها و تفاوت­های عناصر فمینیسم و حقوق و شخصیت زن در جامعه مربوطه، پرداخته می­شود. تحلیل و تفسیرها، مزاحمت جنسی، عدم اعتماد به جنس مخالف، وابستگی شخصیتی و عدم مشارکت در فعالیت­های اجتماعی را وجوه مشترک وضعیت اجتماعی و روانی زن روسی و ایرانی معرفی می­کند و در مواردی چون تابوشکنی، غرور بی­جا و آگاهی هنری و ادبی، تفاوت­هایی را نشان می­دهد. شباهت­ها و تفاوت­های یادشده در فیلم نامه مذکور، به سبب مقبولیت و انطباق مضامین با شرایط زمانی و مکانی جامعه موردبحث اتفاق افتاده و نویسنده به­ خوبی وجوه شخصیتی زن معاصر ایرانی را با زن قرن نوزدهمی روسی، مقایسه کرده است.

Keywords:

فمینیسم , ادبیات و سینما , سعید عقیقی